Συγκρούσεις μεταξύ μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης: ο ρόλος του εκπαιδευτικού στη διαχείρισή τους.

Abstract

Οι συγκρούσεις μεταξύ των μαθητών αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της σχολικής πραγματικότητας και ο ρόλος του εκπαιδευτικού αναδεικνύεται εξαιρετικά σημαντικός για τη διαχείρισή τους. Ειδικότερα, ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον μάθησης δεν μπορεί να είναι πλέον παθητικός και εκτελεστικός σύμφωνα με τις παραδοσιακές αντιλήψεις του ρόλου του. Αντίθετα, ο σύγχρονος εκπαιδευτικός καλείται να ενσαρκώσει έναν πιο παιδαγωγικό, μετασχηματιστικό και ερευνητικό ρόλο, προκειμένου να είναι εφικτή κάθε προσπάθεια αναδόμησης του εκπαιδευτικού συστήματος. Στο πλαίσιο αυτό, ο εκπαιδευτικός οφείλει να κατέχει εξειδικευμένες γνώσεις, επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες, καθώς και ικανότητες διαχείρισης συγκρούσεων. Για τους παραπάνω λόγους, η διαχείριση συγκρούσεων μεταξύ των μαθητών και ο ρόλος του εκπαιδευτικού στη διαχείρισή τους αποτέλεσαν επίκεντρο της παρούσας εργασίας. Πιο συγκεκριμένα, μέσω του ερωτηματολογίου, ως ερευνητικού εργαλείου, πραγματοποιήθηκε διερεύνηση των συχνότερων τρόπων διαχείρισης συγκρούσεων από 140 εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Γενικής Εκπαίδευσης του Νομού Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τις αντιλήψεις των ίδιων και της ενδεχόμενης επίδρασης των αντιλήψεών τους για τον γενικό τους ρόλο σε αυτήν. Στη συνέχεια, εξετάστηκε η επίδραση των δημογραφικών χαρακτηριστικών των εκπαιδευτικών στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τις συγκρούσεις, καθώς και στις αντιλήψεις που διαμορφώνουν για τον ρόλο τους. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε ότι οι εκπαιδευτικοί αξιοποιούν συχνότερα ως τρόπους διαχείρισης συγκρούσεων τον συμβιβασμό και τη συνεργασία και αναδείχθηκαν οι αντιλήψεις για τον γενικό τους ρόλο (παραδοσιακό ή παιδαγωγικό) με τις οποίες συμφωνούν σε μεγαλύτερο βαθμό. Επιπρόσθετα, διαπιστώθηκε πως υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του τρόπου με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονται τον ρόλο τους και των τρόπων που αξιοποιούν προκειμένου να διαχειριστούν τις συγκρούσεις των μαθητών. Αναλυτικότερα, εντοπίστηκε πως εκπαιδευτικοί, που συμφωνούν με πιο παραδοσιακές αντιλήψεις ως προς τον εκπαιδευτικό ρόλο, δεν υποχωρούν σε μια σύγκρουση. Από την άλλη, εκπαιδευτικοί, που συμφωνούν με αντιλήψεις οι οποίες διαμορφώνουν έναν πιο σύγχρονο και παιδαγωγικό ρόλο, τείνουν να αξιοποιούν τον συμβιβασμό και τη συνεργασία, ενώ δεν συνηθίζουν να αποφεύγουν μια σύγκρουση ή να τη διαχειρίζονται επιβάλλοντας την άποψή τους. Τέλος, εξετάστηκαν πιθανές συσχετίσεις των δημογραφικών χαρακτηριστικών των εκπαιδευτικών με τους διάφορους τρόπους διαχείρισης συγκρούσεων, καθώς και με τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για τον ρόλο τους και προέκυψαν αξιόλογα αποτελέσματα.