Μουσική και ποίηση: από την αρχαιότητα έως τον ρομαντισμό

Abstract

Η σχέση μουσικής και ποίησης αποτελεί ένα ιδιαίτερο ζήτημα της μουσικολογικής έρευνας. Μέσα από την ένωση των δύο αυτών τεχνών δημιουργήθηκε ένα πλούσιο ρεπερτόριο το οποίο μπορεί να αναλυθεί σε πολυδιάστατα επίπεδα που αφορούν τόσο την τεχνική της μουσικής σύνθεσης, όσο και την αισθητική της. Ορισμένα από αυτά είναι, για παράδειγμα, το πώς εκμεταλλεύονται οι συνθέτες τα κοινά στοιχεία που διαθέτουν η γλώσσα με τη μουσική, όπως ο ρυθμός και το μέτρο, ενώ κατ’ επέκταση διερευνάται και το πώς επιδιώκεται η ανάδειξη του νοηματικού και συναισθηματικού περιεχομένου του ποιήματος. Τα κοινά στοιχεία που μοιράζονται οι δύο αυτές τέχνες, όπως για παράδειγμα ο ρυθμός, ο τονισμός και το μέτρο, αλλά και επιπλέον χαρακτηριστικά σχετικά με την μορφή, το περιεχόμενο, το νόημα και την έκφραση συναισθημάτων, συνέβαλαν στην ανάπτυξη της σχέσης της μουσικής και της ποίησης. Στόχος αυτής της εργασίας είναι να αναδείξει τα στοιχεία σύνδεσης μουσικής και ποίησης από την εποχή της αρχαιότητας έως τον 19ο αιώνα. Μέσα από αυτήν την ιστορική αναδρομή αναδεικνύεται ο τρόπος που εξελίσσεται η σχέση της μουσικής με την ποίηση, σε συνάρτηση πάντα με τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα και τα καλλιτεχνικά κινήματα κάθε εποχής. Παράλληλα, γίνεται λόγος για την ενσωμάτωση των αισθητικών, φιλοσοφικών και καλλιτεχνικών ιδεών που προέκυψαν στο διάβα των εποχών και θεμελίωσαν την πορεία αυτής της σχέσης. Όλα αυτά παρουσιάζονται μέσω μιας ευρείας βιβλιογραφικής επισκόπησης σε συνδυασμό με παραδείγματα μουσικών έργων.