Η ανάπτυξη λειτουργικών μοντέλων της διαχείρισης της γνώσης στον δημόσιο τομέα

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η διαχείριση της γνώσης στον δημόσιο τομέα και η ανάπτυξη λειτουργικών μοντέλων. Ο βασικός στόχος της έρευνας είναι να αναδείξει και να διερευνήσει τον ιδιαίτερο ρόλο της διαχείρισης γνώσης στον ελληνικό δημόσιο τομέα. Επίσης, να καταγράψει τις προτιμήσεις των δημοσίων υπαλλήλων αναφορικά με τις πρακτικές διαχείρισης της γνώσης όπως την οργανωσιακή αριστεία, την οργανωσιακή κουλτούρα και συμπεριφορά, την οργανωσιακή καινοτομία και την οργανωσιακή μάθηση. Παράλληλα σκοπός της διατριβής είναι η σύνδεση και η σχέση της διαχείρισης της γνώσης με προσδιοριστικούς παράγοντες οι οποίες βοηθούν την οργανωσιακή ανάπτυξη των δημοσίων υπηρεσιών. Στόχοι της διατριβής είναι η ανάδειξη λειτουργικών μοντέλων τα οποία συνδέουν την διαχείριση της γνώσης με την οργανωσιακή κουλτούρα-συμπεριφορά, την οργανωσιακή μάθηση, την οργανωσιακή καινοτομία. Η παρούσα διατριβή προάγει την επιστημονική γνώση για την διαχείριση της γνώσης αναπτύσσοντας μία γνωστική βάση για την διαχείριση της γνώσης, την οργανωσιακή μάθηση, την οργανωσιακή καινοτομία, την οργανωσιακή αριστεία. Το θεωρητικό μέρος περιλαμβάνει σε βάθος μελέτη της διεθνούς βιβλιογραφίας στα αντικείμενα της διαχείρισης της γνώσης στους οργανισμούς και ειδικότερα σε αυτούς οι οποίοι είναι στον δημόσιο τομέα. Παράλληλα η έρευνα της διατριβής συμβάλλει στην κάλυψη του υπάρχοντος κενού στο πεδίο της διαχείρισης της γνώσης στον ελληνικό δημόσιο τομέα και στις πρακτικές ανάπτυξης της με την αντίστοιχη εφαρμογή των λειτουργικών μοντέλων. Για την προσέγγιση του ερευνητικού προβλήματος διατυπώθηκαν τρία ερευνητικά ερωτήματα, ερευνητικές υποθέσεις καθώς και ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη εμπειρικής έρευνας. Πιο συγκεκριμένα, στα πλαίσια της ποσοτικής προσέγγισης, αναπτύχθηκε ερωτηματολόγιο στο οποίο συμμετείχαν 1023 δημόσιοι υπάλληλοι. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν 12 συνεντεύξεις, σε σχέση με τα λειτουργικά μοντέλα τα οποία προέκυψαν από την ποσοτική έρευνα, στις οποίες συμμετείχαν στελέχη του δημοσίου τομέα. Aπό την ανάλυση των ευρημάτων διαμορφώθηκαν πέντε λειτουργικά μοντέλα για την διαχείριση της γνώσης τα οποία μπορούν να έχουν άμεση πρακτική εφαρμογή στον δημόσιο τομέα αλλά και σε άλλους οργανισμούς, αξιοποιώντας θεμελιώδεις θεωρητικές προσεγγίσεις του πεδίου. Η έρευνα αποτυπώνει ότι δεν υπάρχει σαφή και ολιστική προσέγγιση μεταξύ της διαχείρισης της γνώσης με παράγοντες οι οποίοι βοηθούν στην ανάπτυξή και επιτυχή εφαρμογή της στις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα. Τα αποτελέσματα της έρευνας μπορούν να αξιοποιηθούν από την υπηρεσιακή και πολιτική ηγεσία σχετικά με τον τρόπο προώθησης της διαχείρισης της γνώσης στις δημόσιες υπηρεσίες αλλά και ειδικότερα στο ανθρώπινο δυναμικό αυτών των υπηρεσιών. Τα λειτουργικά μοντέλα τα οποία προέκυψαν από την παρούσα διατριβή δίνουν τη δυνατότητα στην πολιτική και υπηρεσιακή ηγεσία να προωθήσουν την διαχείριση της γνώσης στον δημόσιο τομέα καθώς θα βοηθήσει σημαντικά να μην απωλεσθούν οι σημαντικές γνώσεις και εμπειρίες τις οποίες κατέχει το ανθρώπινο δυναμικό. Βασικό στοιχείο αποτελεί η ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων από την ηγεσία για την κατανόηση της σημασίας και αξίας της διαχείρισης της γνώσης. Επίσης την προώθηση της πρακτικών για την σημασία εύρεσης, αποθήκευσης και διάχυσης της γνώσης στο σύνολο των δημόσιων οργανισμών και των εργαζομένων σε αυτούς με σημαντικά πλεονεκτήματα. Η παρούσα μελέτη θεμελιώνει με σαφήνεια και πληρότητα τόσο θεωρητικά όσο και ερευνητικά την διαχείριση της γνώσης ως καινοτόμα στρατηγική στους οργανισμούς του δημόσιου τομέα και απαντά με πληρότητα στον σκοπό, στους στόχους και στα ερευνητικά ερωτήματα που τέθηκαν εξ αρχής. Επίσης συμβάλλει σημαντικά στον επιστημονικό διάλογο για την διαχείριση της γνώσης, της οργανωσιακής καινοτομίας, μάθησης, αριστείας καθώς και τον αλληλεπίδραση της συμπεριφοράς υπηρεσίας, συναδέρφων και προσωπικής συμπεριφοράς με τους προηγούμενους παράγοντες ως καθοριστικούς παράγοντες στην ανάπτυξη των δημόσιων οργανισμών και των εργαζομένων.