Η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης για παιδιά με αναπτυξιακή καθυστέρηση: μία συγκριτική μελέτη.

Abstract

Η πρώιμη παρέμβαση αν και στην Ελλάδα έγινε γνωστή τα τελευταία χρόνια για την αποτελεσματικότητα της, σε διεθνές επίπεδο απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια τους μελετητές. Πολλά είναι τα προγράμματα και οι προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται στην πρώιμη παρέμβαση προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους πληθυσμούς στους οποίους αναφέρεται. Η ηλικιακή ομάδα που εξυπηρετείται από τις υπηρεσίες της πρώιμης παρέμβασης καλύπτει τις ηλικίες από 0 έως 6 ετών. Η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων έχει αποδειχθεί μέσα από μελέτες προηγούμενων μελετητών για τα παιδιά με αναπτυξιακή καθυστέρηση ή που βρίσκονται σε επικινδυνότητα να την εμφανίσουν μελλοντικά. Σκοπός της παρούσας μελέτης, λοιπόν, είναι να διερευνηθεί η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων μέσα από τον καθορισμό των παραγόντων που την επηρεάζουν, την κοινωνική εγκυρότητα των προγραμμάτων αυτών αλλά και την ικανοποίηση που αισθάνονται οι γονείς στις διαστάσεις της ποιότητας ζωής. Αρχικά, γίνεται μία παράθεση των πληροφοριών που συλλέχθηκαν για την πρώιμη παρέμβαση γενικά καθώς και για τις πρακτικές εφαρμογές των προγραμμάτων της. Στην συνέχεια παρατέθηκαν ορισμένα άρθρα για τα συγκεκριμένα προγράμματα χωρισμένα ανά ερευνητικό ερώτημα και έγινε ανάλυση τους μέσα από την συγγραφή των δεδομένων τους σε πίνακες (αριθμός και ηλικία συμμετεχόντων, διάρκεια προγράμματος, εφαρμογή συχνότητας, διαδικασίες, αποτελέσματα) προκειμένου να διευκολυνθεί η σύγκρισή τους. Μέσα από την ανάλυση αυτών των δεδομένων αναδείχθηκαν οι παράγοντες που την επηρεάζουν με κυριότερο όλων την γονική συμμετοχή στην παρέμβαση. Επιπλέον, επιβεβαιώθηκε το ζήτημα μη αξιολόγησης της κοινωνικής εγκυρότητας από όλες τις έρευνες και αναφέρθηκε ως η περισσότερο χρησιμοποιούμενη μέθοδος η υποκειμενική αξιολόγηση. Οι διαστάσεις της ποιότητας ζωής φαίνεται να ικανοποιούνται από τα περισσότερα προγράμματα. Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι αν και υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων αυτοί πρέπει να συνδυάζονται για το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα, η κοινωνική εγκυρότητα αξιολογείται και θέτει στο κέντρο της τις απόψεις των καταναλωτών της και οι γονείς αναφέρουν ότι είναι ικανοποιημένοι όσον αφορά την ποιότητα ζωής τους από τις πρακτικές των προγραμμάτων.