Αναλυτικά προγράμματα σπουδών φυσικής υπό το πρίσμα της εκπαιδευτικής συμπερίληψης μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Abstract

Η δομή και η εφαρμογή των αναλυτικών προγραμμάτων αποτελούν θεμελιώδη ζητήματα στην εκπαίδευση και είναι πάντα επίκαιρα καθώς πρέπει να ικανοποιούν τις ανάγκες των μαθητών και της κοινωνίας που συνεχώς εξελίσσονται. Συχνό φαινόμενο και αντικείμενο προβληματισμού είναι μη ικανοποίηση των αναγκών αυτών, η δημιουργία ανισοτήτων μεταξύ των μαθητών και στη χειρότερη περίπτωση η παραίτηση ορισμένων από αυτούς, στον αντίποδα των υψηλών στόχων και προσδοκιών των προγραμμάτων. Ωστόσο, κάποια προγράμματα μπορούν να είναι λειτουργικά και αποδοτικά, στο γενικότερο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού συστήματος, με διαφορετικές δομές, περιεχόμενο και στοχοθεσία. H παρούσα διπλωματική θα εστιάσει στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και συγκεκριμένα στο μάθημα της Φυσικής για τις τάξεις της κατώτερης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Θα μελετηθεί ένα μικρός αριθμός Αναλυτικών Προγραμμάτων Φυσικής χωρών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν καλά παραδείγματα ως προς τις επιδόσεις των μαθητών στις φυσικές επιστήμες (πχ. καλή κατάταξη στο πρόγραμμα PISA του ΟΟΣΑ) και μεριμνούν με κατάλληλες προσαρμογές και πρακτικές για την εκπαιδευτική συμπερίληψη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Η εργασία έχει ως στόχους: (α) την αναλυτική παρουσίαση των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών Φυσικής της Μ. Βρετανίας (Αγγλίας), της Ισλανδίας και της Φινλανδίας (β) την καταγραφή των γενικών αρχών συμπερίληψης και κατάλληλων διδακτικών μεθόδων των φυσικών επιστημών και το αν, με ποιους τρόπους και κατά πόσο αναδεικνύονται στα προαναφερθέντα προγράμματα Ολοκληρώνοντας τη διπλωματική εργασία, θα μπορούσε να διαμορφωθεί μια σύντομη λίστα κριτηρίων για ποιοτική αξιολόγηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών για το κατά πόσο φαίνονται να είναι συμπεριληπτικά για τους για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε ένα γενικό πλαίσιο και ειδικότερα στο μάθημα της Φυσικής. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τις ιδιαιτερότητες στο εκάστοτε εθνικό πλαίσιο, τα προγράμματα αυτά πιθανόν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μια αρχική βάση για τη διαμόρφωση και αναθεώρηση άλλων προγραμμάτων. Τέλος, θα μπορούσαν να συμβάλλουν και στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή των ήδη ισχύοντων, έχοντας κατανοήσει καλύτερα την στοχοθεσία και την γενικότερη λογική και ιεράρχηση των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών και της κοινωνίας μέσα από κατάλληλα δομημένα προγράμματα που θα αφορούν όλους τους μαθητές.