Η επαγγελματική ανθεκτικότητα και η αυτοαποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών ηγετών της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Οι εκπαιδευτικοί ηγέτες προσπαθούν να προσαρμοστούν στις καθημερινές αλλαγές, αναπτύσσοντας επαγγελματική ανθεκτικότητα και αυτοαποτελεσματικότητα, ώστε να ανταποκριθούν με επιτυχία στους ηγετικούς τους ρόλους. Η παρούσα εργασία διερεύνησε τα επίπεδα επαγγελματικής ανθεκτικότητας και αυτοαποτελεσματικότητας των διευθυντών και προϊσταμένων των σχολικών μονάδων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, εντόπισε τη μεταξύ τους σχέση και προσδιόρισε την επίδραση των δημογραφικών στοιχείων του δείγματος στην επαγγελματική τους ανθεκτικότητα και στην αυτοαποτελεσματικότητα τους. Για τη μέτρηση της επαγγελματικής ανθεκτικότητας χρησιμοποιήθηκε η Κλίμακα επαγγελματικής ανθεκτικότητας (Career Resilience Scale) της Kodama (2015) ενώ για τη μέτρηση της αυτοαποτελεσματικότητας η Κλίμακα Αυτοαποτελεσματικότητας των ηγετών (Principal Self-Efficacy scale) των Tschannen-Moran και Gareis (2004). Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι διευθυντές και προϊστάμενοι διαθέτουν υψηλά επίπεδα επαγγελματικής ανθεκτικότητας και πάρα πολύ υψηλά επίπεδα αυτοαποτελεσματικότητας. Υπάρχουν τέσσερεις παράγοντες που διαμορφώνουν τα επίπεδα επαγγελματικής ανθεκτικότητας: α) η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, β) οι κοινωνικές δεξιότητες, γ)το ενδιαφέρον για την καινοτομία και δ)η αισιοδοξία για το μέλλον. Οι δημογραφικοί παράγοντες (ηλικία, οικογενειακή κατάσταση, θέση υπηρέτησης, χρόνια υπηρεσίας, γνώσεις ξένων γλωσσών, γνώσεις ΤΠΕ και επιμόρφωση) παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση της επαγγελματικής ανθεκτικότητας καθώς επηρεάζουν τους δύο από τους τέσσερεις αυτούς παράγοντες. Υπάρχουν δύο παράγοντες που διαμορφώνουν τα επίπεδα αυτοαποτελεσματικότητας : α) αυτοαποτελεσματικότητα στην καθοδηγητική ηγεσία και β) αυτοαποτελεσματικότητα στη διοίκηση. Οι δημογραφικοί παράγοντες (ηλικία, χρόνια υπηρεσίας και επιμόρφωση) παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση της αυτοαποτελεσματικότητας, όσον αφορά τον παράγοντα της καθοδηγητικής ηγεσίας. Τέλος βρέθηκε ότι υπάρχει υψηλή θετική συσχέτιση μεταξύ της επαγγελματικής ανθεκτικότητας και της αυτοαποτελεσματικότητας.