Η εκπαίδευση ενηλίκων υπό το πρίσμα των θεωρητικών προσεγγίσεων του φεμινισμού και της φεμινιστικής παιδαγωγικής

Abstract

Ο φεμινισμός ως φιλοσοφική θεωρία και ως κοινωνικοπολιτικό κίνημα επισημαίνει τη διαχρονικά άνιση θέση των γυναικών στην πολιτική, την κοινωνία και την εκπαίδευση, καταδικάζει τον μισογυνισμό και την εκμετάλλευση και αμφισβητεί τις στερεότυπες πατριαρχικές αντιλήψεις και στάσεις. Αναμφισβήτητα, ακόμη και στις μέρες μας τα έμφυλα καθεστώτα παραμένουν ενεργά στους κοινωνικοπολιτιστικούς οργανισμούς, στους πολιτικούς θεσμούς, στον χώρο της εκπαίδευσης και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Αυτό είναι, επίσης, εμφανές στον τομέα της εκπαίδευσης ενηλίκων όπου οι κυρίαρχοι λόγοι που έχουν υιοθετηθεί είναι σε μεγάλο βαθμό έμφυλα προκατειλημμένοι. Όμως, οι πατριαρχικές αντιλήψεις, οι προκαταλήψεις, η υποτίμηση και ο αποκλεισμός των εμπειριών, των αναγκών και της γνώσης των γυναικών δεν έχουν θέση σε έναν τομέα, όπως είναι αυτός της εκπαίδευσης ενηλίκων, ο οποίος προάγει την κοινωνική δικαιοσύνη. Ο φεμινισμός, μέσω της φεμινιστικής παιδαγωγικής, είναι σε θέση να προσφέρει αναλύσεις και στρατηγικές για τη μαθησιακή διαδικασία, το εκπαιδευτικό περιεχόμενο, και τις μεθόδους διδασκαλίας που θα οδηγήσουν στην αμφισβήτηση των σχέσεων εξουσίας που βασίζονται στο φύλο, τη φυλή και την κοινωνική τάξη στο περιβάλλον ενήλικης μάθησης, στην αποκάλυψη των έμφυλων διακρίσεων στη βιβλιογραφία και στις πρακτικές του πεδίου, και, συνεπώς, στη δημιουργία ενός συμπεριληπτικού μαθησιακού περιβάλλοντος όπου κανείς δεν αποκλείεται ή καταπιέζεται. Η παρούσα διπλωματική εργασία στοχεύει, μέσω της βιβλιογραφικής ανασκόπησης, να καταγράψει, να διερευνήσει και να αναδείξει τις αντιλήψεις των φιλοσοφικών προσεγγίσεων του φεμινισμού, να εξετάσει τις αρχές της φεμινιστικής παιδαγωγικής και να προσφέρει προτάσεις σε διδακτικό και θεσμικό επίπεδο στο πλαίσιο της εκπαίδευσης ενηλίκων. Η εφαρμογή των εν λόγω προτάσεων θα ωφελούσε σημαντικά στην εξάλειψη της περιθωριοποίησης και στην επίτευξη του στόχου της εκπαίδευσης ενηλίκων για κοινωνική δικαιοσύνη.