Παράγοντες που συμβάλλουν στην αποθάρρυνση γυναικών από τη διεκδίκηση διευθυντικών θέσεων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση : έρευνα βασισμένη στις απόψεις γυναικών εκπαιδευτικών στην περιφερειακή ενότητα Ημαθίας

Abstract

Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει τους λόγους για τους οποίες οι γυναίκες εκπαιδευτικοί αποθαρρύνονται να διεκδικήσουν διευθυντικές θέσεις στη διοίκηση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή της Ημαθίας. Κύριος στόχος της έρευνας, ήταν επίσης, να αναδείξει την οπτική των γυναικών γύρω από το συγκεκριμένο θέμα και να διατυπώσει προτάσεις για την περαιτέρω ενίσχυση των κινήτρων για μεγαλύτερη συμμετοχή τους. Η έρευνα μας χρησιμοποίησε δύο ερευνητικές μεθόδους: την ποσοτική μέθοδο με ερωτηματολόγιο σε γυναίκες εκπαιδευτικούς που τη σχολική χρονιά 2016-2017 δίδασκαν σε τάξη και την ποιοτική μέθοδο με την υλοποίηση ημιδομημένων συνεντεύξεων με διευθύντριες σχολικών μονάδων. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας αποτελείται από δύο μέρη: το πρώτο μέρος περιέχει ερωτήσεις που αφορούν στα δημογραφικά στοιχεία των εκπαιδευτικών και το δεύτερο μέρος περιέχει ερωτήσεις που διερευνούν τα εμπόδια που οι ίδιες θεωρούν σημαντικά καθώς και τα κίνητρα για μελλοντική συμμετοχή τους στη διαδικασία επιλογής διευθυντικών στελεχών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Από την επεξεργασία των δεδομένων προέκυψε πως τα κυριότερα αίτια που αποθαρρύνουν τις γυναίκες εκπαιδευτικούς είναι πως προτιμούν τη διδασκαλία στην τάξη, πιστεύουν πως οι διευθυντικές θέσεις χαρακτηρίζονται από επιπλέον ευθύνες με συνέπεια τη δημιουργία άγχους, δε διαθέτουν ελεύθερο χρόνο λόγω οικογενειακών ευθυνών, έχουν να αντιμετωπίσουν τον ανδροκρατούμενο χώρο της διοίκησης και γενικότερα η κοινωνική κατασκευή των φύλων επηρεάζει την επαγγελματική εξέλιξη τους. Επίσης καταγράφηκαν, σύμφωνα με τις απόψεις των διευθυντριών, προτάσεις ώστε οι γυναίκες εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης να ενθαρρυνθούν να ξεπεράσουν τα εμπόδια είτε εσωτερικά, είτε εξωτερικά και να διεκδικήσουν μια διευθυντική θέση. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, πως σε πολλά ερωτήματα που τέθηκαν στις εκπαιδευτικούς και στις διευθύντριες παρατηρήθηκαν σημαντικές αποκλίσεις στις απόψεις που εξέφρασαν, στοιχείο που συνεισφέρει στην ποιότητα της ερευνητικής μας προσπάθειας. The purpose of this study was to research the reasons, why female teachers are discouraged from claiming senior management positions in the administration of primary education at the prefecture of Imathia. The main goal of the survey was also to emphasize on women's perspectives on this issue and to suggest ways for women’s further motivation in educational administration. In our study we used two research approaches. The quantitative method with the use of a questionnaire for female teachers who taught in class during the school year 2016-2017 and the quality method by conducting semi-structured interviews with female school headmasters. The research questionnaire consists of two parts. Τhe first part includes questions about female teachers’ demographics and the second one includes questions about gender-based barriers female teachers consider important. We also asked for certain suggestions on what would be motivating for them to participate in educational leadership. Data processing indicated that the majority of female teachers are mainly discouraged from seeking leadership positions in educational administration due to various reasons. Firstly, they choose classroom teaching and they believe management positions have additional responsibilities, which lead to anxiety. Secondly, because they face lack of leisure time due to family responsibilities. Moreover, they have to deal with the «male-dominated» educational administration and as a result the social construction of genders affects women’s career. Furthermore, this study sought to record suggestions inspired by female headteachers' views, in order to encourage female school teachers to overcome either internal or external barriers and to apply for a managerial position in the administration of primary education. It is noteworthy that many questions posed to female school teachers and female headteachers led to significant divergences, which contributed to the quality of our research effort.