Σχεδίαση,εφαρμογή και αξιολόγηση επιτραπέζιου παιχνιδιού, με τη συνδρομή της εκπαιδευτικής ρομποτικής, για τη διδασκαλία της έννοιας του οικολογικού αποτυπώματος

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία αποτελεί μια ερευνητική διαδικασία που συνδυάζει την παιδαγωγική, την τεχνολογία και την αειφορία με σκοπό τη κατανόηση των βασικών εννοιών και αρχών του Οικολογικού Αποτυπώματος από μαθητές/τριες που φοιτούν στις τελευταίες τάξεις της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Η συγκεκριμένη έννοια αποτελεί μια καινούργια προσέγγιση για το Πρόγραμμα Σπουδών στο οποίο εισάχθηκε μόλις το 2011 και βοηθά τους μαθητές να αναπτύξουν περιβαλλοντική συνείδηση που αποσκοπεί στην επίτευξη της βιωσιμότητας του πλανήτη. Στο πλαίσιο λοιπόν της εργασίας, δημιουργήθηκε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι με θέμα το Οικολογικό Αποτύπωμα, το οποίο εμπλέκει παράλληλα και την εκπαιδευτική ρομποτική ως αντικείμενο άντλησης ενδιαφέροντος των μαθητών/τριών. Το παιχνίδι, απαρτίζεται από τρεις θεματικές που βασίζονται στη καθημερινή ζωή των μαθητών/τριών και έπειτα αποτελούν παράγοντες υπολογισμού του αποτυπώματος. Οι θεματικές αυτές είναι οι εξής: 1) Διατροφή, 2) Μετακινήσεις και 3) τα Αγαθά και Υπηρεσίες. Ένα χαρακτηριστικό επιπλέον του παιχνιδιού, είναι ότι συνδυάζει ακόμη τη διασκέδαση και την εκπαίδευση, καθιστώντας την μάθηση πιο ενδιαφέρουσα. Επιπροσθέτως, κατά τη διάρκεια της εφαρμογής αξιοποιήθηκαν φύλλα εργασίας και οπτικοακουστικά μέσα. Για την αξιολόγηση της διδακτικής παρέμβασης χρησιμοποιήθηκαν τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά εργαλεία συλλογής δεδομένων. Ως εργαλείο συλλογής κυρίως ποσοτικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο το οποίο περιείχε ερωτήσεις τόσο ανοιχτού όσο και κλειστού τύπου, οργανωμένες σε έξι θεματικές υποενότητες και συμπληρώθηκε από τους μαθητές/τριες μια μέρα πριν την αρχή της εφαρμογής του προγράμματος και πέντε ημέρες μετά τη λήξη του. Επιπλέον, μετά τη ολοκλήρωση της διδακτικής παρέμβασης ελήφθησαν και συνεντεύξεις από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες για μια πιο ποιοτική διερεύνηση της μάθησής τους. Στην παρούσα εργασία περιγράφεται ακόμα και η διαδικασία σχεδίασης και ανάπτυξης του παιχνιδιού, καθώς και η μεθοδολογία αξιολόγησης της απόδοσής του σε πραγματικό περιβάλλον εκπαίδευσης. Η εφαρμογή της πραγματοποιήθηκε κατά το τέλος του εαρινού εξαμήνου 2023, σε δημοτικό σχολείο στη περιοχή της Κέρκυρας και οι συμμετέχοντες/ουσες στην έρευνα, ήταν 10 μαθητές/τριες της Ε’ τάξης και είχε συνολική διάρκεια 7 διδακτικές ώρες. Τέλος, τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν πως δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στις γνώσεις των μαθητών/τριών πριν και μετά την εφαρμογή, πράγμα το οποίο πιθανόν να οφείλεται στη μικρή διάρκεια του προγράμματος. Από την άλλη πλευρά, τα ποιοτικά δεδομένα που προέκυψαν από το ερευνητικό εργαλείο των συνεντεύξεων, έδειξαν πως οι μαθητές/τριες βρήκαν αρκετά ενδιαφέρον και διασκεδαστικό το παιχνίδι, ενώ παράλληλα παρουσίασαν μεγάλο ενθουσιασμό και για την εμπλοκή της ρομποτικής σε αυτό, πράγμα που τους έκανε να συμμετέχουν με ζήλο καθ’ όλη τη διάρκειά του.