Διαφυλικές σχέσεις και σεξουαλικότητα των νέων με νοητική και αναπτυξιακή αναπηρία: μια διερευνητική μελέτη των απόψεών τους

Abstract

Στην παρούσα ποιοτική έρευνα μελετήθηκαν οι απόψεις και οι συμπεριφορές των ίδιων των νέων με νοητική και αναπτυξιακή αναπηρία πάνω σε θέματα σεξουαλικότητας και διαφυλικών σχέσεων, ενώ στη συνέχεια μελετήθηκαν και άλλοι τομείς της καθημερινής ζωής των νέων αυτών με σκοπό να διερευνηθεί το κατά πόσο οι νέοι/νέες είναι ανεξάρτητοι/ανεξάρτητες και λαμβάνουν αποφάσεις για τη ζωή τους. Στην Ελλάδα παραμένει ακόμη θολό το τοπίο γύρω από το πώς τα ίδια τα άτομα με νοητική και αναπτυξιακή αναπηρία βιώνουν τη σεξουαλικότητά τους, καθώς δεν υπάρχουν έρευνες που να βασίζονται στις αυτοαναφορές των νέων αυτών. Οι συμμετέχοντες/ συμμετέχουσες της παρούσας έρευνας ήταν 16 νέοι/νέες με νοητική και αναπτυξιακή αναπηρία στους/στις οποίους/οποίες διενεργήθηκαν ημιδομημένες συνεντεύξεις. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε ότι οι περισσότεροι/περισσότερες νέοι/νέες με νοητική και αναπτυξιακή αναπηρία δεν έχουν ενημερωθεί ή εκπαιδευθεί πάνω σε θέματα σεξουαλικότητας και διαφυλικών σχέσεων. Αν και το μεγαλύτερο πλήθος των νέων αναγνωρίζει λίγες μόνο από τις αλλαγές που συμβαίνουν στα σώματα και των δύο φύλων και οφείλονται στην εφηβεία, πολλοί/πολλές από αυτούς/αυτές συνειδητοποιούν την αναδυόμενη σεξουαλικότητά τους και την επιθυμία τους για σύναψη διαφυλικών σχέσεων. Παρόλα αυτά, πολλές φορές φαίνεται να καταπιέζουν τη σεξουαλικότητά τους είτε λόγω των μειωμένων ευκαιριών που τους δίνει ο περίγυρός τους για έκφρασή της είτε λόγω των εμποδίων που τους θέτει ο περίγυρός τους, αφού δεν τους επιτρέπει να συμπεριφέρονται ελεύθερα και ανεξάρτητα σεξουαλικά ως ενήλικα άτομα, διαλέγοντας οι ίδιοι/ίδιες τη μορφή της σεξουαλικής έκφρασης που επιθυμούν. Μικρός αριθμός συμμετεχόντων/συμμετεχουσών είχε συνάψει διαφυλική σχέση. Ακόμη όμως και στην περίπτωσή τους, οι νέοι/νέες συνέχιζαν να βρίσκονται υπό τον συνεχή έλεγχο του περιγύρου τους, με αποτέλεσμα να μην έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν όποια μορφή σεξουαλικής έκφρασης επιθυμούσαν με τους συντρόφους τους. Τέλος, διαπιστώθηκε ότι η πλειονότητα των νέων είναι πλήρως εξαρτημένοι από τους γονείς τους και δε λαμβάνουν αποφάσεις για βασικά ζητήματα της ζωής τους.