Πρόληψη απάτης και εσωτερικός έλεγχος στο χρηματοπιστωτικό τομέα

Abstract

Το σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον εγκυμονεί αρκετά πολύπλοκους κινδύνους, μεταξύ αυτών είναι οι οικονομικοί και οι επιχειρησιακοί κίνδυνοι και μπορεί να θεωρηθούν από μία επιχειρηματική αποτυχία εξαιτίας μιας καινοτόμου ιδέας, η οποία δεν ευδοκίμησε, ή οι κίνδυνοι μπορούν να παρουσιαστούν και από τη δημιουργία λαθών στις οικονομικές καταστάσεις. Για να μπορέσουν αυτοί οι κίνδυνοι που παρουσιάζονται στο σύγχρονο περιβάλλον των επιχειρήσεων και των εταιρειών να είναι ελεγχόμενοι και να διορθωθεί η όποια δυσμενείς κατάσταση παρουσιαστεί εγκαίρως, είναι σημαντικό να διενεργούνται εσωτερικοί και εξωτερικοί έλεγχοι. Η ελεγκτική αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς κλάδους της λογιστικής επιστήμης, ο οποίος εξελίσσεται τόσο σε εγχώριο επίπεδο, όσο και σε παγκόσμιο με ταχύτατες και εντυπωσιακές μεταβολές. Ταυτόχρονα μπορεί να θεωρηθεί και ένας κλάδος της οικονομικής των επιχειρήσεων, η επιτακτική ανάγκη του οποίου είναι η διαφάνεια μέσα από την μελέτη των αρχών και των αξιόπιστων διαδικασιών, κατά την διενέργεια του στις οικονομικές καταστάσεις των επιχειρήσεων. Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα και ο κώδικας δεοντολογίας είναι οι κανόνες που καθορίζουν για το πώς οφείλει να τηρήσει ο ελεγκτής ή ο ορκωτός λογιστής τη διεξαγωγή του ελέγχου. Η ελεγκτική επιστήμη τα τελευταία χρόνια τείνει να παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον. Για να μπορέσει να ασχοληθεί κάποιος με την επιστήμη του ελέγχου οφείλει να έχει τα εφόδια και τις γνώσεις που συσχετίζονται με την οργάνωση και τη διοίκηση των επιχειρήσεων και τον οικονομικό κλάδο γενικότερα. Παρόλα αυτά, πέραν των γνώσεων που αποτελούν το θεματοφύλακα και το κυριότερο στοιχείο διενέργειας ενός σωστού και οργανωμένου ελέγχου, θα πρέπει να παρέχεται και η σωστή τεχνολογία πληροφορικής, ώστε να μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις γνώσεις τους και να προκύψουν πιο αξιόπιστα αποτελέσματα. Ο εσωτερικός έλεγχος είναι μία δραστηριότητα ανεξάρτητη, κατά την οποία αξιολογείται το εσωτερικό μέρος μιας οικονομικής οντότητας. Προχωρά στην αξιολόγηση και την αποτελεσματικότητα άλλων ελέγχων και απώτερος στόχος του είναι να μπορέσει να παρέχει επικουρικό χαρακτήρα στη διοίκηση της οικονομικής οντότητας. Για το λόγο αυτό παρέχει σημαντικές αναλύσεις, εκτιμήσεις, συμβουλές και πληροφορίες σύμφωνα με το σύνολο των δραστηριοτήτων της εκάστοτε επιχείρησης ή εταιρίας. Μία οικονομική απάτη μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιοδήποτε οικονομικό οργανισμό και κλάδο δραστηριότητας. Πρόκειται για μία ψευδής αναπαράσταση που αναφέρεται είτε σε συμπεριφορά, είτε σε απόκρυψη στοιχείου ή σε ένα παραπλανητικό ισχυρισμό. Η οικονομία αναπτύσσεται και θεωρείται απαραίτητο να έχει ένα ορθό δομημένο και αποτελεσματικό τραπεζικό σύστημα. Ο ρόλος του είναι πολύ καθοριστικός για την πορεία που θα έχει μία οικονομία. Πρόκειται για το κομμάτι όπου παρέχει βοήθεια και τη δυνατότητα να συμβάλλει τους οικονομικούς οργανισμούς. Οι υπηρεσίες και τα προϊόντα που παρέχονται προς τους απλούς καταναλωτές και τους επαγγελματίες κρύβουν μία διευκόλυνση αλλά ταυτόχρονα και τον αντίστοιχο κίνδυνο. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να τον γνωρίζουν ή να επιδιώκουν να τον γνωρίσουν για να πάρουν εκείνες τις αποφάσεις, τη σωστή στιγμή και να μπορέσουν να τον αποτρέψουν. Επειδή το είδος του κινδύνου είναι αυτό το οποίο θα συμβάλει στο να λάβει την οποιαδήποτε απόφαση και να κατευθυνθεί ο εκάστοτε επενδυτής, ώστε να πάρει τις σωστές αποφάσεις και να είναι προετοιμασμένος να έρθει αντιμέτωπος με κάποιο πιθανό λάθος. Επομένως, για να μπορεί να έχει μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης πέραν της θέσης του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος θα πρέπει να του παρέχεται κάποια έκθεση και ένα σύνολο πληροφοριών από τους ανθρώπους που ειδικεύονται στα οικονομικά θέματα. Η ύπαρξη εσωτερικού ελέγχου σε έναν οικονομικό οργανισμό όπως επίσης και σε ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα είναι απαραίτητο να υπάρχει ώστε να προσφέρει διαφάνεια και αξιοπιστία. Γεγονός που οδήγησε τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να έχουν θεσπίσει ένα σύστημα εσωτερικού ελέγχου, το οποίο τους βοηθά στο να παρακολουθούν, να αντιλαμβάνονται εγκαίρως και να αντιμετωπίζουν τους πιθανούς κινδύνους και στη συνέχεια να συμμορφώνονται και να διαφυλάττουν τα περιουσιακά τους στοιχεία. Όπως επίσης, να εξασφαλίζουν και τα συμφέροντα των μετόχων και επενδυτών τους. Επομένως, το σύστημα του εσωτερικού ελέγχου που παρέχει ένα τραπεζικό ίδρυμα λειτουργεί με συμβουλευτικό χαρακτήρα και συμβάλλει στο να δημιουργεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων τραπεζικών ιδρυμάτων.