Σεξουαλική εκπαίδευση και κακοποίηση παιδιών με ή χωρίς αναπηρία: μία ποιοτική έρευνα των απόψεων εκπαιδευτικών γενικής και ειδικής αγωγής

Abstract

Η παρούσα εργασία αποτελεί προσπάθεια για τη διερεύνηση των απόψεων εκπαιδευτικών ειδικής και γενικής αγωγής αναφορικά με την αναγνώριση και διαχείριση περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης αλλά και την αναγκαιότητα εφαρμογής προγραμμάτων σεξουαλικής εκπαίδευσης ειδικά ως μέτρο πρόληψης της κακοποίησης. Έγινε προσπάθεια να προσδιοριστούν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί κατά την αναγνώριση αντίστοιχων περιστατικών, να καταγραφούν οι παράγοντες που κατά τη γνώμη τους επηρεάζουν την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης αλλά και η αξία που αποδίδουν οι εκπαιδευτικοί στην εφαρμογή προγραμμάτων σεξουαλικής εκπαίδευσης στους μαθητές τους με και χωρίς αναπηρία. Για την διερεύνηση των παραπάνω, διενεργήθηκε ποιοτική έρευνα στην οποία συμμετείχαν συνολικά 17 εκπαιδευτικοί (12 ειδικής αγωγής και 5 γενικής αγωγής) οι οποίοι εργάζονταν κυρίως στον νομό Θεσσαλονίκης, στον νομό Αττικής και στον νομό Ηρακλείου. Το εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ημιδομημένη συνέντευξη για την οποία δημιουργήθηκε ένας οδηγός συνέντευξης που περιλάμβανε 3 υποθετικά σενάρια και ερωτήσεις οι οποίες χωρίστηκαν σε 2 θεματικούς άξονες. Η ανάλυση των δεδομένων που προέκυψαν από την έρευνα έγινε με τη μέθοδο της Θεματικής Ανάλυσης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι εκπαιδευτικοί στο σύνολο τους κρίνουν ότι δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τις προειδοποιητικές ενδείξεις της σεξουαλικής κακοποίησης, ενώ οι εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής θεωρούν ότι έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια να αναγνωρίσουν αντίστοιχα περιστατικά. Ακόμη, καταγράφηκαν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν κατά την αναγνώριση των ενδείξεων και ως σημαντικότερο εμπόδιο αναδείχθηκαν οι περιορισμένες γνώσεις των εκπαιδευτικών. Αναφορικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης, οι εκπαιδευτικοί αναφέρουν ότι οι παράγοντες είναι πολλοί και οι σημαντικότεροι εξ’ αυτών είναι η σεξουαλική εκπαίδευση των παιδιών και οι γνώσεις των εκπαιδευτικών αναφορικά με αυτόν τον τομέα. Συμπερασματικά, κρίνεται επιβεβλημένη η οργανωμένη εκπαίδευση του εκπαιδευτικού κλάδου αναφορικά με το ζήτημα της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκπαίδευσης των παιδιών.