Επαγγελματική εξουθένωση και ποιότητα της επαγγελματικής ζωής των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Η παρούσα μελέτη επικεντρώθηκε στη διερεύνηση της Επαγγελματικής Εξουθένωσης και της Ποιότητας της Επαγγελματικής Ζωής των εκπαιδευτικών που εργάζονται τόσο στην Πρωτοβάθμια όσο και στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Πιο συγκεκριμένα, διερευνήθηκε το επίπεδο της Επαγγελματικής Εξουθένωσης τους, αλλά και το επίπεδο Ικανοποίησης Συμπόνιας, Επαγγελματικής Εξουθένωσης και Δευτερεύοντος Τραυματικού Στρες. Επιπλέον, μελετήθηκε η ύπαρξη συσχέτισης ανάμεσα στα δημογραφικά στοιχεία και την Επαγγελματική Εξουθένωσή τους. Στη συνέχεια, ερευνήθηκε η ύπαρξη συσχέτισης μεταξύ της Επαγγελματικής Εξουθένωσης και της Ποιότητας Επαγγελματικής Ζωής των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 230 εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από όλη την Ελλάδα. Προκειμένου να συλλεχθούν τα δεδομένα, επιλέχθηκε η ποσοτική ερευνητική μέθοδος και γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκαν το Maslach Burnout Inventory (1996) στη μεταφρασμένη του στα ελληνικά έκδοση για εκπαιδευτικούς από τον Kokkinos (2002), και το ερωτηματολόγιο της Ποιότητας Επαγγελματικής ζωής (ProQοL) της Stamm (2009), επίσης μεταφρασμένο στα ελληνικά. Η στατιστική ανάλυση που ακολούθησε έγινε με την αξιοποίηση του στατιστικού λογισμικού Jamovi. Από την επεξεργασία των δεδομένων προέκυψε ότι οι εκπαιδευτικοί που έλαβαν μέρος στην έρευνα έχουν μέτριο επίπεδο Συναισθηματικής Εξάντλησης, χαμηλό επίπεδο Αποπροσωποποίησης και υψηλό επίπεδο Προσωπικής Επίτευξης. Επιπρόσθετα, βρέθηκε ότι αισθάνονται Ικανοποίηση Συμπόνιας σε σχετικά υψηλά επίπεδα, ενώ εμφανίζουν μικρότερα επίπεδα Επαγγελματικής Εξουθένωσης και Δευτερεύοντος Τραυματικού Στρες. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν υψηλότερα επίπεδα Συναισθηματικής Εξάντλησης σε σχέση με τους άνδρες, και ότι οι μεγαλύτεροι/-ες σε ηλικία εκπαιδευτικοί έχουν μικρότερη Συναισθηματική Εξάντληση σε σχέση με τους/τις νεότερους/-ες εκπαιδευτικούς. Διαφάνηκε, ότι η οικογενειακή κατάσταση έχει σημαντική επίδραση στη Συναισθηματική Εξάντληση και την Προσωπική Επίτευξη τους. Οι εκπαιδευτικοί που έχουν οικογένεια ενδέχεται να αντιμετωπίζουν πρόσθετο άγχος και πίεση για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Επιπροσθέτως, σχετικά με το επίπεδο εκπαίδευσης, διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική σχέση ανάμεσα σε αυτό και την Επαγγελματική Εξουθένωση τους, ενώ, ανεξάρτητα από τον εργασιακό τομέα στον οποίο ανήκουν και από το αν εργάζονται σε Πρωτοβάθμια ή Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αντιμετωπίζουν παρόμοια επίπεδα Επαγγελματικής Εξουθένωσης. Επιπρόσθετα, οι εκπαιδευτικοί με μόνιμη θέση εργασίας φάνηκε να αντιμετωπίζουν υψηλότερα επίπεδα Συναισθηματικής Εξάντλησης. Τέλος, προέκυψε ότι η επαγγελματική υπηρεσία επηρεάζει τη Συναισθηματική Εξάντληση των εκπαιδευτικών, και ότι όσο υψηλότερη είναι η Επαγγελματική Εξουθένωση, τόσο χαμηλότερη είναι η Ποιότητα της Επαγγελματικής Ζωής τους, και αντιστρόφως.