Η έρευνα μέσω διαδικτύου. Ανασκόπηση και ανάλυση ζητημάτων ηθικής και δεοντολογίας

Abstract

Ο βασικός σκοπός μίας επιστημονικής έρευνας είναι να προάγει την επιστημονική γνώση, βασιζόμενη σε θεωρίες, είτε αποδεκτές, είτε υπό επεξεργασία, οι οποίες είναι αναγνωρισμένες από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Αδιαμφισβήτητα, η ραγδαία ανάπτυξη και εξέλιξη της επιστημονικής έρευνας φέρνει στην επιφάνεια δεοντολογικούς και ηθικούς προβληματισμούς, που χρήζουν ουσιαστικής αντιμετώπισης, δεδομένου πως μία έρευνα θα επηρεάσει και θα ενισχύσει και κάποια άλλη υπάρχουσα θεωρία, μέσω των πορισμάτων της. Η ηθική και η δεοντολογία θα αποτελούν ένα αναγκαίο κομμάτι της

έρευνας, που πρέπει να προσεγγίζεται με ιδιαίτερη προσοχή ανάλογη και της προσοχής του ερευνητή, όταν πραγματοποιεί την έρευνα και τη μελέτη του.

Μία έρευνα, η οποία πραγματοποιείται κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, αποτελεί και μία παρέμβαση στην ανθρώπινη ιστορία και ,συνεπώς, πρέπει να αντιστοιχεί τόσο στις αρχές όσο και στις αξίες του πολιτισμού εκείνης της περιόδου. Δεδομένου του τρόπου, με τον οποίο διεξάγεται μία επιστημονική έρευνα, καλλιεργείται και πλάθεται ένα συγκεκριμένο ήθος σχετικά με τον ρόλο της επιστήμης, κάνοντας αναγκαία την εναρμόνιση της με το ηθικό και δεοντολογικό υπόβαθρο της εποχής, που πραγματοποιείται.

Άλλωστε, μία έρευνα οφείλει να τηρεί κάποιους συγκεκριμένους κανόνες, ώστε εν τέλει να υπηρετεί τον άνθρωπο και την κοινωνία, και να συμβάλει ακολούθως στην ελαχιστοποίηση των εθνικών διαφορών σε επιστημονικό επίπεδο.

Αυτό που θα μας απασχολήσει στην παρούσα μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία είναι τα ηθικά και δεοντολογικά διλήμματα, που εγείρονται παράλληλα με μία διαδικτυακή έρευνα. Η ηθική ως ένα σύνολο αρχών, που πρέπει να εφαρμόζονται σε όλους τους τομείς της επιστήμης προσφέρει στον ερευνητή τις απαραίτητες οδηγίες, προκειμένου η έρευνα του να ολοκληρωθεί με επιτυχία. Τα πιο συνηθισμένα ζητήματα, στα οποία θα ανατρέξουμε λεπτομερώς πέραν των βασικών όρων, είναι η συνειδητή συγκατάθεση όσων εμπλέκονται στην έρευνα, η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η διττή χρήση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, η διατήρηση της ανωνυμίας, ο σεβασμός στην ιδιωτική ζωή, το φαινόμενο της εξαπάτησης, της προδοσίας και της εμπιστευτικότητας. Επιπρόσθετα, η θεωρία των τεσσάρων αρχών (αυτονομίας, ωφέλειας, μη πρόκλησης βλάβης, δικαιοσύνης) δύναται να μας προσφέρει τις κατευθυντήριες γραμμές, ώστε να αντιμετωπιστούν όσο το δυνατό πιο αποτελεσματικά τα δεοντολογικά ζητήματα, που προκύπτουν κατά τη διαδικασία μία έρευνας.