Η χρήση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην υποστήριξη μαθητών/μαθητριών με διαταραχές αυτιστικού φάσματος. Στάσεις και αντιλήψεις εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Σε διεθνές επίπεδο, έχουν διεξαχθεί αρκετές έρευνες σχετικά με τα θετικά αποτελέσματα της χρήσης των ΤΠΕ στην εξέλιξη μαθητών/τριων με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) είτε στη συναισθηματική ανάπτυξή τους είτε στη σχολική τους επίδοση. Ωστόσο, τα βιβλιογραφικά δεδομένα που αφορούν τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών (νηπιαγωγών, δασκάλων) για τη χρήση των ΤΠΕ στη διδασκαλία και στα παρεμβατικά προγράμματα μαθητών με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), είναι περιορισμένα. Αντίστοιχα, πολλές έρευνες που έχουν διεξαχθεί, επικεντρώνονται αποκλειστικά στην αναζήτηση των απόψεων των εκπαιδευτικών σχετικά με τις ΤΠΕ. Επιπροσθέτως, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής και αναζητούν τις απόψεις τους για τη χρήση των ΤΠΕ ή μη σε μαθητές με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες, χωρίς όμως να επικεντρώνονται στη συγκεκριμένη νευροαναπτυξιακή διαταραχή. Συνεπώς, επιδιώκοντας να μελετηθεί το ερευνητικό κενό που υπήρχε, το αντικείμενο της προτεινόμενης έρευνας ήταν η μελέτη των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών Ειδικής αγωγής που εργάζονται σε δημόσια σχολεία Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, σχετικά με την χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) για την υποστήριξη μαθητριών/μαθητών με (ΔΑΦ), συνδυαστικά με την διερεύνηση των παραγόντων που δυσχεραίνουν την αξιοποίηση και χρήση τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Για την εκπόνηση της έρευνας επιλέχθηκαν 150 εκπαιδευτικοί που εργάζονταν είτε σε Ειδικά σχολεία είτε σε Τμήματα ένταξης τυπικών σχολείων ή σαν εκπαιδευτικοί Παράλληλης Στήριξης/Συνεκπαίδευσης σε αυτά. Ο λόγος είναι διότι οι μαθητές στο φάσμα του Αυτισμού παρουσιάζουν ανομοιογένεια ως προς τα συμπτώματά τους. Συνεπώς, αν επιλέγονταν εκπαιδευτικοί που εργάζονται αποκλειστικά σε δομές ειδικής αγωγής θα αναμέναμε παιδιά με σοβαρά ελλείμματα, τα οποία ενδεχομένως να μην εκπαιδεύονταν μέσω της χρήσης των ΤΠΕ. Για την συλλογή των δεδομένων δημιουργήθηκε ένα ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο που βασίστηκε σε ερωτήσεις προϋπάρχοντων σταθμισμένων ερωτηματολογίων. Τα αποτελέσματα που ανέκυψαν από την έρευνα επεξεργάστηκαν και αναλύθηκαν με τη μέθοδο της περιγραφικής στατιστικής ανάλυσης με σκοπό την διεξαγωγή συμπερασμάτων. Κατασκευάστηκαν διαγράμματα με σκοπό την οπτικοποίηση των αποτελεσμάτων. Τα ευρήματα της έρευνας ανέδειξαν πως οι εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής τείνουν να αξιοποιούν διδακτικά τις ΤΠΕ, κατέχουν γνώσεις σχετικά με τους Η/Υ και τις ψηφιακές τεχνολογίες γενικότερα, δεν φοβούνται να τις αξιοποιήσουν και έχουν θετικές απόψεις γι’ αυτές. Επιπροσθέτως, αποδείχθηκε ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την αξιοποίηση τους και βασίζονται τόσο στις στάσεις των εκπαιδευτικών, την διαθεσιμότητα χρόνου όσο και την υλικοτεχνική υποδομή.