Εκπαιδευτικά ενδιαφέροντα ατόμων τρίτης ηλικίας: παράγοντες ενισχυτικοί και ανασταλτικοί συμμετοχής τους σε εκπαιδευτικά προγράμματα

Abstract

Σκοπός της συγκεκριμένης Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας ήταν να γίνει μία έρευνα η οποία θα μελετούσε από πολλές πλευρές το μείζον θέμα της Δια Βίου Εκπαίδευσης σε συνάρτηση με τη γήρανση του πληθυσμού. Πιο συγκεκριμένα ο στόχος της παρούσας έρευνας ήταν να επιχειρήσει να διερευνήσει τα Εκπαιδευτικά Ενδιαφέροντα των ατόμων τρίτης ηλικίας. Αντικείμενο της εργασίας επίσης, ήταν να εντοπιστούν αρχικά οι κυριότεροι παράγοντες που λειτουργούν ως κίνητρα συμμετοχής των ατόμων τρίτης ηλικίας σε εκπαιδευτικά προγράμματα και στη συνέχεια να προσδιοριστούν και οι παράγοντες που φέρονται να είναι εμπόδια για τη συμμετοχή τους σε αυτά. Για το λόγο αυτό, εκτός από την εκτενή ανασκόπηση της ελληνικής και ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας, υλοποιήθηκε ποσοτική έρευνα σε δείγμα 85 ατόμων από 65 ετών μέχρι 81 και πάνω. Από τη συλλογή αλλά και την επεξεργασία των δεδομένων προέκυψαν στοιχεία τα οποία κρίνονται πολύ σημαντικά. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από την ανάλυση δεδομένων παρατηρήθηκε πως τα κίνητρα συμμετοχής σε εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις κατηγοριοποιούνται σε τρεις ομάδες: «Προσωπικοί λόγοι‎/ στάση απέναντι στη δια βίου μάθηση», «Κοινωνικοί λόγοι» και «Βελτίωση δεξιοτήτων». Αντίστοιχα, τα εμπόδια συμμετοχής σε εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις κατηγοριοποιούνται σε έξι ομάδες: ««Έλλειψη γνώσεων, πληροφόρησης και εξοπλισμού», «Έλλειψη χρόνου και υποχρεώσεις», «Χαρακτηριστικά προγράμματος και έξοδα», «Υποστήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον», «Θεματολογία» και «Χαρακτηριστικά ατόμου (ηλικία, υγεία, στάση)». Στην παρούσα έρευνα έγινε μία απόπειρα να αναλυθούν περαιτέρω τα κίνητρα αλλά και τα εμπόδια συμμετοχής, σε συνάρτηση με τα δημογραφικά στοιχεία. Από τις απαντήσεις των ατόμων τρίτης ηλικίας που θα ήθελαν να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα/ δράσεις στο μέλλον, προέκυψε πως η θεματολογία που θα τους ενδιέφερε θα ήταν στους τομείς της τεχνολογίας, των ξένων γλωσσών, της υγείας και της ειδικής αγωγής/ εκπαίδευσης.

The purpose of this Master's Thesis was to conduct a research that studied from many aspects the major issue of Lifelong Education in relation to the ageing of the population. More specifically, the purpose of this research was to attempt to investigate the Educational Interests of older people. In particular, an attempt was made to first identify the main factors that act as motivators for older people to participate in educational programs and then to identify the factors that are reported to be barriers to participation. For this purpose, apart from the extensive review of Greek and foreign literature, a quantitative survey was carried out on a sample of 85 people aged 65 to 81 and above. The collection and processing of the data resulted in data that are considered very important. More specifically, through the data analysis it was observed that the motivations for participation in educational projects and activities are categorized into three groups: "Personal reasons/attitude towards lifelong learning", "Social reasons" and "Skills improvement". Similarly, barriers to participation in educational programs and actions are categorized into six groups: ""Lack of knowledge, information and equipment", "Lack of time and commitments", "Programme characteristics and costs", "Support from family environment", "Subject matter" and "Individual characteristics (age, health, attitude)". In this study an attempt was made to further analyse the motivations and barriers to participation in relation to demographic data. From the responses of older people who would like to participate in educational programs/activities in the future, it emerged that the topics they would be interested in would be in the fields of technology, arts, foreign languages, health and special education/education.