Απόψεις των εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την επαγγελματική εξουθένωση

Abstract

Η ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα είναι αδιαμφισβήτητα δύσκολη για τους εκπαιδευτικούς της, οι οποίοι καλούνται να είναι συνεπείς και αποτελεσματικοί τόσο στον παιδαγωγικό τους ρόλο, όσο και σε πληθώρα άλλων εργασιών. Οι απαιτητικές και στρεσογόνες συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών, τους οδηγούν προς την ψυχοσωματική τους εξάντληση και προς τη βίωση του συνδρόμου της επαγγελματικής εξουθένωσης. Στον ελληνικό χώρο έχει διεξαχθεί πληθώρα ερευνών που σχετίζεται με την εμφάνιση του συνδρόμου στους Έλληνες εκπαιδευτικούς, γεγονός που πιστοποιεί το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας προς το σύνδρομο, αλλά και τη σημαντικότητά του και την επιρροή του πάνω στον άνθρωπο. Το θεωρητικό μέρος της παρούσας εργασίας αφορά στην εννοιολογική προσέγγιση της επαγγελματικής εξουθένωσης, αφού έγινε προσπάθεια να καταγραφούν μεταξύ άλλων, οι λόγοι εμφάνισης και η συμπτωματολογία του συνδρόμου, καθώς και οι τρόποι αντιμετώπισής του. Σκοπός της έρευνας αποτελεί η διεξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το αν οι Έλληνες εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βιώνουν το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης. Επιπλέον, διερευνήθηκε η επιρροή των δημογραφικών παραγόντων του φύλου, της οικογενειακής κατάστασης και των χρόνων υπηρεσίας των ερωτηθέντων, με το σύνδρομο. Η έρευνα διεκπεραιώθηκε με τη χρήση του διαδεδομένου ερευνητικού εργαλείου των Μaslach, Jackson & Schwab (1996), στην έκδοση που απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς. Το ερωτηματολόγιο στάλθηκε με τη βοήθεια του διαδικτύου στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των σχολείων της δευτεροβάθμιας, ενώ το δείγμα αποτελείται από 112 εκπαιδευτικούς διαφόρων περιοχών της Ελλάδας. Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν, ότι οι εκπαιδευτικοί της χώρας δε βιώνουν την επαγγελματική εξουθένωση. Στις δύο από τις τρεις συνιστώσες του συνδρόμου, και πιο συγκεκριμένα στη συναισθηματική εξάντληση και την αποπροσωποποίηση, οι μέσες τιμές βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα. Στην τρίτη συνιστώσα, τη μειωμένη προσωπική επίτευξη, η μέση τιμή βρίσκεται σε μέτρια επίπεδα. Όσον αφορά τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και την επίδρασή τους στην επαγγελματική εξουθένωση η παρούσα έρευνα δε φανέρωσε κάποια σημαντική συσχέτιση.