Επαγγελματική αυτό-αποτελεσματικότητα και εργασιακή λειτουργικότητα των ατόμων με κώφωση ή βαρηκοΐα

Abstract

Ο τομέας της εργασίας και η ελεύθερη συμμετοχή σε αυτόν είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής όλων των πολιτών, καθώς αποτελεί μέσο βιοπορισμού, ανθρωπολογική ανάγκη, τρόπο οργάνωσης της δομής της κοινωνίας, όπως και απαραίτητη προϋπόθεση για την εξέλιξή της. Ωστόσο, η πλήρης πρόσβαση των κωφών και βαρήκοων ατόμων στο εργασιακό γίγνεσθαι κωλύεται ακόμη και σήμερα εξαιτίας προκαταλήψεων, που προκύπτουν από την έλλειψη ορθής πληροφόρησης για τη συγκεκριμένη πολιτισμική και γλωσσική μειονότητα. Η κατάσταση, αυτή, οδηγεί συχνά στην πρόσληψη των κωφών και βαρήκοων σε θέσεις εργασίας μειωμένου ωραρίου, οι οποίες συνοδεύονται από χαμηλό εισόδημα και υψηλά ποσοστά σωματικής και πνευματικής κούρασης, καθώς έγκειται αναγκαία η προσπάθεια επίτευξης της επικοινωνίας με τους ακούοντες συναδέλφους και πελάτες. Αυτές οι δυσκολίες δυσχεραίνουν πολλές φορές την αυτό-αποτελεσματικότητα και τη λειτουργικότητα των κωφών και βαρήκοων εργαζομένων στο πλαίσιο της επαγγελματικής τους θέσης, με αποτέλεσμα να θεωρούνται λιγότερο αποδοτικοί από τους ακούοντες συναδέλφους τους, γεγονός που επιδρά αρνητικά στην ποιότητα της ζωής τους. Όλα τα παραπάνω συμπεριλαμβάνονται στην παρούσα έρευνα, η οποία επικεντρώνεται στα επίπεδα επαγγελματικής αυτό-αποτελεσματικότητας και εργασιακής λειτουργικότητας των ενήλικων κωφών και βαρήκοων εργαζομένων. Η έρευνα έλεγξε την επίδραση των δημογραφικών στοιχείων του δείγματος στα επίπεδα επαγγελματικής αυτό-αποτελεσματικότητας και εργασιακής λειτουργικότητας, καθώς και τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις δύο κύριες μεταβλητές. Ως προς τη μέτρηση της επαγγελματικής αυτό-αποτελεσματικότητας, χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα Occupational Self-Efficacy Scale (Short Form 6 items) των Rigotti et al. (2008), ενώ για τον υπολογισμό της Εργασιακής Λειτουργικότητας το Work Role Functioning Questionnaire (2.0 Version) των Abma, Van der Klink και Bultmann (2012). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι κωφοί και βαρήκοοι εργαζόμενοι χαρακτηρίζονται από επαγγελματική αυτό-αποτελεσματικότητα σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ παράλληλα παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά εργασιακής λειτουργικότητας. Η ανάλυση της κλίμακας ανέδειξε έναν παράγοντα για την Επαγγελματική Αυτό-αποτελεσματικότητα, ενώ τα δημογραφικά στοιχεία (φύλο, επίπεδο εκπαίδευσης, βαθμός ακουστικής απώλειας, τρόπος επικοινωνίας στον χώρο εργασίας) δε φαίνεται να προκαλούν σημαντικές διαφορές στα επίπεδα της μεταβλητής, εκτός από τη μεταβλητή του «Επιπέδου Εκπαίδευσης», το οποίο φάνηκε να επηρεάζει σημαντικά το επίπεδο Επαγγελματικής Αυτό-αποτελεσματικότητας των κωφών και βαρήκοων εργαζομένων. Αναφορικά με την Εργασιακή Λειτουργικότητα, προέκυψαν 4 παράγοντες που διαμορφώνουν τα επίπεδά της και είναι οι εξής: (α) οι πνευματικές απαιτήσεις, (β) οι κοινωνικές απαιτήσεις και η εργασιακή απόδοση, (γ) ο εργασιακός προγραμματισμός και (δ) η εργασιακή προσαρμοστικότητα. Οι δημογραφικοί παράγοντες (φύλο, επίπεδο εκπαίδευσης, βαθμός ακουστικής απώλειας, τρόπος επικοινωνίας στον χώρο εργασίας) αποδείχτηκε ότι δεν επηρεάζουν σημαντικά τα επίπεδα εργασιακής λειτουργικότητας, με μόνη εξαίρεση τη μεταβλητή του «Φύλου», η οποία προκαλεί διαφοροποίηση στο επίπεδο της Εργασιακής Λειτουργικότητας των κωφών και βαρήκοων εργαζομένων. Τέλος, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της Επαγγελματικής Αυτό-αποτελεσματικότητας και της Εργασιακής Λειτουργικότητας των κωφών και βαρήκοων ενήλικων εργαζομένων.