Σχολικός εκφοβισμός των μαθητών/τριών με νοητική αναπηρία ή ειδικές μαθησιακές δυσκολίες: μια διερευνητική μελέτη των απόψεων εκπαιδευτικών Α/βάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί ένα διεθνώς μελετημένο φαινόμενο, που σχετίζεται με ποικιλία παραγόντων και αναδεικνύει πολλούς ρόλους συμμετεχόντων, ενώ εμπλέκει και ποικίλες ομάδες ατόμων, όπως τα άτομα με νοητική αναπηρία και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (ΕΜΔ). Παρατηρείται, ωστόσο, μικρή εστίαση της έρευνας στις απόψεις εκπαιδευτικών αναφορικά με την εκδήλωση του φαινομένου συγκεκριμένα απέναντι στις δύο προαναφερθείσες ομάδες ατόμων. Η παρούσα έρευνα αποσκοπεί στη διερεύνηση των απόψεων εκπαιδευτικών Α/βάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με το σχολικό εκφοβισμό μαθητών/τριών με νοητική αναπηρία ή ΕΜΔ. Μέσα από τη χρήση της ποιοτικής μεθόδου της συνέντευξης επιχειρήθηκε η μελέτη των απόψεων 17 εκπαιδευτικών, εκ των οποίων 10 εργάζονται στο παρόν σε τμήματα ένταξης και 7 σε τμήματα γενικής αγωγής. Η θεματική ανάλυση των συνεντεύξεων ανέδειξε ως κύρια αποτελέσματα την ως ένα βαθμό εξοικείωση των εκπαιδευτικών με ευρύτερες έννοιες όπως οι μορφές του εκφοβισμού, τη μικρότερη εξοικείωσή τους με τους ρόλους στον εκφοβισμό και τους παράγοντες εκφοβισμού και θυματοποίησης στο σχολικό πλαίσιο, ενώ σχετικά μικρή θα χαρακτηριζόταν και εξοικείωσή τους με συνιστώσες, που αφορούν τους/τις μαθητές/τριες με νοητική αναπηρία ή ΕΜΔ, όπως οι παράγοντες εκφοβισμού και θυματοποίησης αυτών. Παράλληλα, έδειξαν να αναγνωρίζουν σε ένα βαθμό απαραίτητους τομείς εστίασης της παρέμβασής τους κατά του εκφοβισμού αυτών των μαθητών, ενώ υποστήριξαν τη σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας στη διαχείριση περιστατικών εκφοβισμού. Σε γενικές γραμμές, τα ευρήματα της έρευνας αναδεικνύουν την ανάγκη για περαιτέρω προβληματισμό σε σχέση με το ζήτημα του εκφοβισμού των μαθητών με νοητική αναπηρία ή ΕΜΔ στα γενικά σχολεία, αλλά και την ανάγκη ενίσχυσης των εκπαιδευτικών στη διαχείριση του φαινομένου.