Ο ρόλος του εργασιακού περιβάλλοντος στο φαινόμενο του εργασιακού εκφοβισμού (mobbing)

Abstract

Το φαινόμενο του εργασιακού εκφοβισμού (mobbing) αποτελεί μια μορφή εκλεπτυσμένης και διακριτικής βίας, με σοβαρές συνέπειες για τους εργαζόμενους, τον οργανισμό και την κοινωνία. Ο σκοπός της εργασίας αυτής ήταν η προσέγγιση του φαινομένου στην Ελλάδα, με βάση ένα δείγμα 510 εργαζομένων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Συγκεκριμένα, επιχειρήθηκε η ομαδοποίηση των εργαζομένων με βάση τις απαντήσεις τους και η διερεύνηση των παραγόντων κινδύνου που συνδέονται με την πιθανότητα θυματοποίησής τους. Επίσης, εξετάστηκαν οι συνηθέστερες μορφές αρνητικών συμπεριφορών που λαμβάνουν χώρα στον ελληνικό εργασιακό χώρο, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στην υποκειμενική γνώμη των εργαζομένων για τις συμπεριφορές αυτές, είτε αφορούν τους ίδιους, είτε τους συναδέλφους τους, λειτουργώντας στην περίπτωση αυτή ως «παρατηρητές». Τέλος, εξετάστηκε και ο βαθμός αντίδρασής τους απέναντι στα περιστατικά εκφοβισμού που αντιλαμβάνονται. Από τα ευρήματα προέκυψε ότι ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων υποφέρει καθημερινά από το φαινόμενο αυτό. Πρόκειται κυρίως για αρνητικές συμπεριφορές που αφορούν την δουλειά, όπως η έντονη και εξακολουθητική κριτική, αλλά και την προσωπικότητα, όπως οι φωνές, οι φήμες και τα κουτσομπολιά. Αναφορικά με τους δημογραφικούς και επαγγελματικούς παράγοντες, τα ευρήματα έδειξαν μεικτά αποτελέσματα, γεγονός που σημαίνει ότι όλοι οι εργαζόμενοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να στοχοποιηθούν. Περαιτέρω, ο βαθμός στον οποίο αντιλαμβάνεται κάποιος ποιες συμπεριφορές συνιστούν εργασιακό εκφοβισμό, είτε αφορούν τον ίδιο, είτε συναδέλφους του, εξαρτάται από τις προσωπικές του εμπειρίες. Έτσι, οι περισσότερο εκτεθειμένοι ήταν και οι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι πάνω στο θέμα και ο αριθμός των «παρατηρητών» ήταν ιδιαίτερα υψηλός. Ωστόσο, οι εργαζόμενοι αυτοί δεν φάνηκε να αναλαμβάνουν ενεργή δράση, ενάντια στην κατάσταση αυτή.