Σύγκριση των απόψεων και των εμπειριών χορογράφων και χορευτών με και χωρίς αναπτυξιακές αναπηρίες: μια διερευνητική μελέτη

Abstract

Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να καταγραφούν, να συγκριθούν και να αναλυθούν οι απόψεις που έχουν και οι εμπειρίες που αποκόμισαν χορευτές με ή χωρίς αναπηρίες, όπως αυτή της απώλειας ακοής, της οπτικής, της νοητικής ή της κινητικής αναπηρίας, όταν άρχισαν να ασχολούνται με τον χορό και κατ’ επέκταση όταν χρειάστηκε να συνεργαστούν μεταξύ τους, καθώς και να παρουσιαστούν οι στάσεις των ίδιων των χοροδιδασκάλων τους. Ένας από τους στόχους της μελέτης ήταν να διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιείται η αλληλεπίδραση μεταξύ των χορευτών με αναπηρία και χωρίς αναπηρία ή με τους ίδιους τους χοροδιδασκάλους τους. Μέσω αυτής της διερεύνησης, οι επιμέρους στόχοι που τέθηκαν ήταν να παρουσιαστούν οι τεχνικές διδασκαλίας που επιλέγουν οι χοροδιδάσκαλοι όταν καλούνται να διδάξουν χορό σε άτομα με αναπηρία, αλλά και η μαθησιακή διαδικασία των ατόμων με και χωρίς αναπηρία. Ακόμα, η ερευνήτρια εστίασε στα εμπόδια που έχουν να αντιμετωπίσουν οι συμμετέχοντες, οι προσαρμογές που καλούνται οι ίδιοι να κάνουν, ο τρόπος που αξιοποιούν τις πληροφορίες που λαμβάνουν και πως τις κωδικοποιούν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης παρουσίασε ο τρόπος κατά τον οποίο επιτεύχθηκε η επικοινωνία και η συνεργασία μεταξύ των χορευτών με και χωρίς αναπηρίες, οι κώδικες που εισήγαγαν μεταξύ τους και οι ξεχωριστές προκλήσεις που δέχθηκαν. Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να παρατηρηθεί πως η θεωρία αξιοποιείται και μεταφέρεται σε μία χορογραφία ενώ δεν παύει να είναι εξίσου σημαντικό να μάθουμε αν ανάμεσα στις αναπηρίες που παρουσιάζονται στην εργασία, υπάρχουν αισθητές διαφορές όσον αφορά στην εκπαίδευση των χορευτών κα των χορευτριών. Έτσι, λοιπόν, μέσω της ποιοτικής μεθοδολογικής προσέγγισης η ερευνήτρια εστίασε στη διερεύνηση των ακόλουθων ερευνητικών ερωτημάτων: (α) Με ποιους τρόπους αλληλοεπιδρούν τα άτομα με αναπηρία με τους χοροδιδασκάλους τους και με τους συγχορευτές τους χωρίς αναπηρία κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας;, (β) Ποιες είναι τεχνικές διδασκαλίας, οι διαφοροποιήσεις και οι απαραίτητες προσαρμογές που πραγματοποιούνται για τη διδασκαλία ατόμων με αναπηρία και πόσο συχνά αυτές πραγματοποιούνται;, (γ) Ποια είναι τα πιθανά εμπόδια που συναντά ένας χορευτής με αναπηρία και πως τα αντιμετωπίζει;, (δ) Με ποιους τρόπους επιτυγχάνεται η ανατροφοδότηση των χορογράφων; και τέλος (ε) Ως προς τον τρόπο διδασκαλίας και τις προσαρμογές που υιοθετούνται υπάρχουν διαφορές και ομοιότητες ανάμεσα στους μαθητευόμενους ανάλογα με την αναπηρία τους; Κι αν υπάρχουν ποιες είναι αυτές; Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκε το ερευνητικό εργαλείο των ημιδομημένων συνεντεύξεων και στην έρευνα συμμετείχαν τριάντα τρία (Ν=33) άτομα (χορευτές με και χωρίς αναπηρία και χοροδιδασκάλους). Από τα αποτελέσματα των συνεντεύξεων διαφάνηκε η σύγκλιση των απόψεων του δείγματος και την ανάδειξη της αντίληψης της αναπηρίας όχι ως εμπόδιο, αλλά ένα στοιχείο του ατόμου που δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «διαφορετικό». Τα αποτελέσματα της έρευνας μπορούν να λειτουργήσουν αναστοχαστικά για την υιοθέτηση συμπεριληπτικών πρακτικών στο τομέα του χορού και ευρύτερα της κοινωνίας.