Η κατανόηση και η παραγωγή στοιχείων του ελληνικού επιτονισμού από εφήβους με κοχλιακό εμφύτευμα σε σύγκριση με εφήβους με φυσιολογική ακοή

Abstract

Η παρούσα έρευνα εξετάζει την κατανόηση και την παραγωγή στοιχείων του επιτονισμού σε συγκεκριμένες προτάσεις της ελληνικής γλώσσας από εφήβους με κοχλιακό εμφύτευμα σε σύγκριση με τους φυσιολογικά ακούοντες συνομηλίκους τους. Μεθοδολογία: Έξι έφηβοι ομιλητές της ελληνικής γλώσσας (2 συμμετέχοντες με ΚΕ και 4 συμμετέχοντες με ΦΑ), ηλικίας από 15,6 μέχρι 17,6 ετών, πραγματοποίησαν ο καθένας από μία δοκιμασία κατανόησης και μία δοκιμασία παραγωγής. Στη δοκιμασία κατανόησης, υπήρχαν δύο ακουστικά πειράματα, ένα για την αναγνώριση του είδους της πρότασης (κατάφαση-ερώτηση) επιλέγοντας αν είναι κατάφαση ή ερώτηση και ένα για την ερμηνεία της πρόθεσης του ομιλητή με βάση τη λέξη που φέρει την εστίαση (π.χ. «Η Λίλα διαβάζει το βιβλίο»), επιλέγοντας ποια ερώτηση ταιριάζει στην πρόταση που άκουσαν (π.χ. «1.Η Λίλα ή κάποιος άλλος;» «2. Διαβάζει το βιβλίο ή όχι;» «3. Το βιβλίο ή κάτι άλλο;»). Μετρήθηκε το ποσοστό επιτυχίας και ο χρόνος απόκρισης μέσω του προγράμματος E-prime. Στη δοκιμασία παραγωγής, παράχθηκε μία καταφατική πρόταση μέσω μιας εικόνας εκμαίευσης και μετρήθηκαν το εύρος και η ευθυγράμμιση των τονικών υψών, δηλαδή οι τονικές διακυμάνσεις και η απόσταση των τονικών υψών από την αρχή των τεμαχίων της τονισμένης και της μετατονικής συλλαβής καθώς και η διάρκεια αυτών των τεμαχίων μέσω του προγράμματος Praat. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα από τη δοκιμασία κατανόησης έδειξαν μικρότερο ποσοστό επιτυχίας και στατιστικά μεγαλύτερο χρόνο απόκρισης στους εφήβους με ΚΕ συγκριτικά με τους ΦΑ. Τα αποτελέσματα από τη δοκιμασία παραγωγής έδειξαν ότι το εύρος των τονικών υψών ήταν στα ίδια επίπεδα και για τις δύο ομάδες, ενώ η ευθυγράμμιση εμφάνισε στατιστικά σημαντική διαφορά στη θέση της κορύφωσης του Η τόνου. Η απόλυτη διάρκεια του συμφώνου της τονισμένης συλλαβής βρέθηκε στατιστικά μεγαλύτερη για τους εφήβους με ΦΑ, ενώ το σύμφωνο της μετατονικής συλλαβής βρέθηκε στατιστικά μεγαλύτερο για τους εφήβους με ΚΕ. Η σχετική διάρκεια της πρώτης και της δεύτερης τονισμένης και μετατονικής συλλαβής δε βρέθηκε να έχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων συμμετεχόντων. Συμπέρασμα: Η μελέτη συζητά τα ευρήματα της κατανόησης και της παραγωγής του επιτονισμού από εφήβους με κοχλιακό εμφύτευμα και με φυσιολογική ακοή. Η βασική διαφορά εντοπίζεται στην παραγωγή της θέσης της κορύφωσης του υψηλού τόνου (Η), πράγμα που σημαίνει διαφορετική παραγωγή του επιτονισμού από τους εφήβους με κοχλιακό εμφύτευμα.