H εξέλιξη των επιχειρήσεων σταθεροποίησης: από την IFOR (Βοσνία) στην MINUSMA (Μάλι)

Abstract

Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου στις επιχειρήσεις διατήρησης της ειρήνης έχει επέλθει ουσιαστική μεταμόρφωση. Οι σύγχρονες ειρηνευτικές επιχειρήσεις είναι πλέον πολυδιάστατες, πολύπλευρες και πολυλειτουργικές. Μετέχουν σε αυτές πλέον στρατιωτικές, αστυνομικές και πολιτικές δυνάμεις που συχνά αναπτύσσονται σε εχθρικές εμπόλεμες συνθήκες όπου δεν υφίσταται ειρήνη. Εμπλέκεται επίσης σε αυτές μια σειρά από οργανισμούς, μεταξύ των οποίων ο ΟΗΕ, οι περιφερειακές οργανώσεις, ΜΚΟ και άλλοι μη κρατικοί φορείς. Τέλος, ενσωματώνουν πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά ή / και πολιτιστικά στοιχεία, καθώς και στοιχεία στρατιωτικής ασφάλειας και καλύπτουν πλήθος καθηκόντων, μεταξύ των οποίων, η αποκατάσταση της ειρήνης, η προστασία των πολιτών, η ασφάλεια της ορθής διακυβέρνησης, του κράτους δικαίου, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της ανθρωπιστικής βοήθειας και της διενέργειας εκλογών. Με τα χρόνια οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις έχουν υποχρεωθεί να αλλάξουν και να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες με έναν άνευ προηγουμένου ρυθμό, αποκαλούνται δε πλέον, «σύνθετες ειρηνευτικές επιχειρήσεις» καθώς περιλαμβάνουν ένα εύρος μη πολεμικών επιχειρήσεων όπως της διατήρησης και επιβολής της ειρήνης, της ανοικοδόμησης και της σταθεροποίησης. Όλες οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τη βασική πρόκληση της δημιουργίας ενός ασφαλούς περιβάλλοντος και αποκλίνουν μόνο στον τρόπο, με τον οποίο επιζητείται και επιτυγχάνεται αυτή η ασφάλεια. Η μεγάλη πρόκληση σήμερα είναι αυτή της σταθεροποίησης και της ανοικοδόμησης των αδύναμων ή αποτυχημένων κρατών, που συχνά στερούνται σαφώς καθορισμένης κοινωνικής και θεσμικής υποδομής μαστίζονται δε από εσωτερικές συγκρούσεις ,στις οποίες ο άμαχος πληθυσμός είναι ο πιθανότερος στόχος. Στη παρούσα διπλωματική εργασία γίνεται ανάλυση της εξέλιξης των Επιχειρήσεων Σταθεροποίησης τόσο σε δογματικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Για να επιτευχθεί αυτό, αναλύθηκε η δογματική προσέγγιση των επιχειρήσεων υποστήριξης της ειρήνης, από τα μόνιμα μέλη του Σ.Α, η εξέλιξη των ειρηνευτικών επιχειρήσεων του ΟΗΕ, καθώς και οι τρέχουσες τάσεις στις βασικότερες ειρηνευτικές επιχειρήσεις στην περιοχή της Αφρικής.