Δεοντολογία - ηθική στην εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στον δημόσιο τομέα

Abstract

Τα τελευταία χρόνια η τεχνητή νοημοσύνη έχει προσφέρει πολλές εφαρμογές που μπορούν να φανούν χρήσιμες στην ζωή μας. Ο δημόσιος τομέας μπορεί να εκμεταλλευτεί πολλές από αυτές ώστε να προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα σε τομείς που αυτός ελέγχει και προς την κατεύθυνση που έχει χαράξει στην γενική πολιτική του. Σε μια ιδεατή δημόσια γενική πολιτική η επιδίωξη θα ήταν η κατάκτηση των στόχων της ηθικής, δηλαδή η τελολογική αναζήτηση της ευδαιμονίας των πολιτών μέσω της επιδίωξης της μεσότητας στην στάθμιση πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων που έχει η τεχνητή νοημοσύνη. Με κύριο άξονα την διατήρηση της μεσότητας η παρούσα έρευνα περιστρέφεται γύρω, αφενός από την μελέτη αυτών καθ αυτών των εφαρμογών που έχει να προσφέρει σήμερα η τεχνητή νοημοσύνη στο δημόσιο τομέα και αφετέρου από την μελέτη γύρω από την ηθική περιφρούρηση αυτών μέσω αξιών που έχουν προταθεί. Η παρούσα έρευνα δεν μένει μόνο στην παρουσίαση της παγκόσμιας κατάστασης γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη και τις πρωτοβουλίες που έχουν πάρει κράτη και ενώσεις κρατών ώστε να υπάρχει ένα ηθικό πλαίσιο προστασίας, αλλά κρατά και μια κριτική στάση απέναντι σε αποφάσεις και πρακτικές των κρατών που πιθανόν κρύβουν κινδύνους για τον άνθρωπο, επισημαίνοντάς τους αλλά και προτείνοντας λύσεις. Με βάση τη μέθοδο διενέργειας συστηματικών βιβλιογραφικών επισκοπήσεων στον τομέα των πληροφοριακών συστημάτων Webster & Watson επιχειρήθηκε να δοθούν απαντήσεις σε όλες τις πιθανές απορίες που θα είχε ο αναγνώστης όπως, ποιο είναι το αντικείμενο και τα όρια της έρευνας, πως και που έγινε η έρευνα, γιατί μας ενδιαφέρει το αντικείμενο της έρευνας, γιατί είναι επίκαιρο, αν έχει περιθώρια βελτίωσης κ.α. Γενικότερα στην έρευνα επιχειρήθηκε να γίνει μια συνολική χαρτογράφηση, φωτίζοντας όλες τις πλευρές, επισημαίνοντας όλες τις θετικές και αρνητικές πτυχές που υπάρχουν επεξηγώντας πάντοτε την στάση που κρατήθηκε. Έτσι αφού πρώτα αποσαφηνίστηκαν οι κρίσιμοι όροι (τεχνητή νοημοσύνη, ηθική, δημόσιος τομέας), δόθηκε απάντηση στο ερώτημα γιατί η έρευνα είναι επίκαιρη, παρουσιάστηκαν εφαρμογές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ή ήδη χρησιμοποιεί το δημόσιο, τεκμηριώθηκε η άποψη ότι πρέπει να τηρείται ένας κώδικας ηθικής, μελετήθηκε η σχέση της ηθικής με την νομιμότητα, παρουσιάστηκαν προτάσεις από ομάδες ηθικής ανά τον κόσμο, ερευνήθηκε η χρηματοδότηση που δίνεται από το δημόσιο, επιχειρήθηκε η εύρεση των κινητήριων δυνάμεων πίσω από την προώθηση της τεχνητής νοημοσύνης, ερευνήθηκαν προτάσεις για το πώς πρέπει να προετοιμαστούν δημόσιο και πολίτες για να υποδεχτούν την τεχνητή νοημοσύνη, παρουσιάστηκαν εταιρείες που παρέχουν σχετικό λογισμικό, έγινε μια SWOT ανάλυση, παρουσιάστηκε μια έρευνα για την αποδοχή της τεχνητής νοημοσύνης από τους πολίτες, έγινε μια σύνδεση των κινδύνων που κρύβει η τεχνητή νοημοσύνη με τον νέο κανονισμό για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, έγινε μια προσπάθεια εντοπισμού της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης από το δημόσιο μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της δημιουργίας μιας κοινωνίας που παρέχει δεδομένα μεγάλης κλίμακας (big data) σε ένα περιβάλλον δικτύου οντοτήτων (IoT), και τέλος έγιναν προτάσεις για το μέλλον. Απώτερος στόχος της εργασίας είναι η ανάδειξη της καλής πλευράς της τεχνητής νοημοσύνης που πρέπει ο δημόσιος τομέας να μεγεθύνει αλλά και η επισήμανση κινδύνων που κρύβονται και πρέπει να αποφεύγονται.