Στυλ ηγεσίας: νέες προοπτικές και προκλήσεις.

Abstract

Οι έννοιες της ηγεσίας και τα χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες ενός ηγέτη έχουν υπάρξει το αντικείμενο προβληματισμού για εκατοντάδες χρόνια. Οι μελετητές προσπαθούν όλο και περισσότερο να αναπτύσσουν θεωρίες που να εξηγούν τις διαδικασίες με τις οποίες διαμορφώνεται η ηγεσία. Σαφώς, δεν αποτελεί ένα εύκολα εξηγήσιμο θέμα, ούτε μπορεί να αξιολογηθεί μονόπλευρα. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να εξετάσει το ευρύτερο πλαίσιο της ηγεσίας και την αποτελεσματικότητά της για την βελτίωση του οργανισμού, των ατόμων που τον συναποτελούν αλλά και του κοινωνικού συνόλου. Δίνεται, ιδιαίτερη έμφαση στο να συστηθεί στην ελληνική επιστημονική κοινότητα η θεωρία της πολυπλοκότητας, και αυτό αποτελεί και την πρωτοτυπία της εργασίας. Αυτό που φαίνεται προφανές, αλλά δεν έχει τύχει της απαιτούμενης εμβάθυνσης, είναι ότι ο κόσμος αλλάζει, μερικές φορές πιο γρήγορα από ό, τι η ικανότητά μας να συμβαδίζουμε με αυτόν, και ειδικά από την προοπτική ηγεσίας. Οι νέες επιστημονικές τάσεις στη θεωρία της ηγεσία μετατοπίζουν την προσοχή μακριά από τις ενέργειες των «ηρωικών» ατόμων, των ηγετών, προς τα κοινωνικά πλαίσια στα οποία οι άνθρωποι με μεγαλύτερη ή μικρότερη ισχύ επηρεάζουν ο ένας τον άλλον. Ικανός αριθμός ερευνητών ασχολούνται τις τελευταίες δεκαετίες με αυτή τη θεωρία η οποία δίνει έμφαση στη μη γραμμικότητα, την αοριστία, την αβεβαιότητα και την απροβλεπτότητα. Σηματοδοτεί την αλλαγή παραδείγματος από τις παραδοσιακές θεωρίες για την ηγεσία και τη διοίκηση προς ένα ευρύτερο πλαίσιο όπου η ηγεσία και οι οργανισμοί αντιμετωπίζονται ως πολύπλοκα προσαρμοστικά συστήματα, ευαίσθητα στις συνθήκες και στις αλλαγές των περιβαλλόντων στα οποία εκδηλώνονται. Μπορούν να αναγνωριστούν τρεις ρόλοι για την εμπλεκόμενη ηγεσία: ο διαχειριστικός, ο προσαρμοστικός και ο διευκολυντικός, οι οποίοι καθορίζουν και τις δυναμικές μεταξύ των γραφειοκρατικών, των διοικητικών και των ανεπίσημων-αναδυόμενων στοιχείων του οργανισμού.