Η χρήση της εκπαίδευσης στην άσκηση εξωτερικής πολιτιστικής (εκπαιδευτικής) διπλωματίας των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ελλάδα, Ισπανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία σε παραδειγματική αντιπαράθεση με την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής : μια συγκριτική μελέτη. Προτάσεις για την αναδιοργάνωση και ανάπτυξη της ελληνικής πολιτιστικής (εκπαιδευτικής) διπλωματίας του 21ου αιώνα

Abstract

Στον 21ο αιώνα οι διεθνείς διαπολιτισμικές σχέσεις αναπτύσσονται οργανικά χωρίς να χρειαστούν την παρέμβαση εθνοκρατικών δομών. Τα βιβλία, η γλώσσα, τα Πανεπιστήμια, οι τέχνες, ο τουρισμός, οι ανταλλαγές φοιτητών, τα Μουσεία, οι αρχαιολογικοί χώροι, οι τόποι λατρείας, η πρόσβαση στο διαδύκτιο κι εν τέλει οι διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους, μπορούν χωρίς να είναι παραδοσιακοί διπλωμάτες να εξυπηρετήσουν εθνικά συμφέροντα. Οι χώρες στην εποχή μας (Δυτικές κυρίως) επενδύουν μεγάλα ποσά για την ανάπτυξη, ενίσχυση και εδραίωση των πολιτιστικών τους αγαθών στο εξωτερικό. Τα ιδρύματα που διαθέτουν ανά την Υδρόγειο, έχουν ως τελικό στόχο τη διάδοση, την επιρροή και διείσδυση στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας υποδοχής, μεταφέροντας την ενέργεια από πολιτιστική σε οικονομική. Η Ελληνική Πολιτεία με τις δαιδαλώδεις, αργοκίνητες και γραφειοκρατικές δομές της δεν μπορεί να μεγιστοποιήσει τα οφέλη από τις διακρατικές συνεργασίες της και τον πολλαπλασιαστικό ρόλο της πολιτιστικής ισχύος της. Η οικονομικο-κοινωνική κρίση που ζούμε, έβλαψε το κύρος της χώρας και τη διεθνή της εικόνα με βάση τις αξίες της. Η ιστορία και ο πολιτισμός των τριών χιλιετιών δεν αποτέλεσαν ικανά εργαλεία, στα ανίκανα χέρια του πολιτικού προσωπικού της χώρας και της ανυπαρξίας οποιασδήποτε κεντρικής στρατηγικής διαχείρισης των διεθνών μας σχέσεων, με όρους πολιτιστικής διπλωματίας, για να επανατοποθετηθεί η χώρα στα διεθνή fora. Η εκπαίδευση είναι από τα ισχυρά εργαλεία της χώρας μας, αφού αποτελεί τον θεματοφύλακα της γλώσσας και μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες για την προβολή της σύγχρονης δημιουργίας. Η επένδυση στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό, είναι πιο ισχυρή από την επένδυση στην ύλη και το χώρο, αφού αποτελεί επένδυση στο χρόνο. Μαζί με τη συγκριτική μας μελέτη με τα παραδείγματα των χωρών που αναφέρονται, θα ιχνηλατήσουμε τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν, για να διατυπώσουμε τα συμπεράσματα που αποζητούμε σε επίπεδο στρατηγικό και βασικού project management έτσι ώστε η συνεργασία δημόσιας και ιδιωτικής πρωτοβουλίας ν’ αποφέρουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Πολιτιστική Διπλωματία δεν υφίσταται μόνο με την ανάδειξη του παρελθόντος, παρόλο που αυτή είναι η εικόνα μας, το ισχυρό ‘point of gravity’ της ήπιας ισχύος μας. Αυτό το δεδομένο μαζί με μια σειρά μεταρρυθμίσεων της Παιδείας και της κοινωνίας μας, μπορούν να αποτελέσουν συνεκτικούς δεσμούς του ελπιδοφόρου Ευρωπαικού μας μέλλοντος, με τη διάλυση των στερεοτύπων και κατ’ επέκταση την ανάπτυξη του μέγιστου βαθμού των πολιτικών, κοινωνικών, εμπορικών και οικονομικών μας σ κοί χώροι, οι τόποι λατρείας, a ελχέσεων. Η εκπαιδευτική διπλωματία ως πρωτογενές υλικό της Δημόσιας Διπλωματίας, είναι επίσης η δημιουργία συνεργειών μεταξύ εκπαίδευσης, πολιτισμού και οικονομίας προσελκύοντας στοχευμένο κοινό από το εξωτερικό για την πραγματοποίηση εξειδικευμένων προγραμμάτων σε πολλά θεματικά πεδία. Το ενοποιητικό στοιχείο αυτής της διαδικασίας είναι η εκπαίδευση. Οι δυτικές κοινωνίες έχουν ως αφετηρία τους το άτομο. Για να καταφέρεις μείζονες αλλαγές σε λίγο χρόνο, μπορείς να τα καταφέρεις μέσα από τη συλλογικότητα. Αυτή από τη πλευρά της αφορά την ελευθερία και τη Δημοκρατία. Πως λοιπόν άτομα σε μια κοινωνία μπορούν να δράσουν συλλογικά για το κοινό καλό ... κι ελεύθερα; Ποιος μπορεί να το καταφέρει αυτό; Μόνο η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ!