Αντιμετώπιση των πρόσφατων προσφυγικών ροών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη - μέλη της : λογικές και μηχανισμοί της ασφαλειοποίησης και της πολιτικής της

Abstract

Σήμερα η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην ιστορία της, τη μεταναστευτική και προσφυγική κρίση. Τα τελευταία χρόνια το ποσοστό των μεταναστών και των προσφύγων που καταφθάνουν στο ευρωπαϊκό έδαφος αυξήθηκε ραγδαία, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στη συνοχή και στη συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μεταναστευτική και προσφυγική κρίση πλήττει την Ευρώπη, η οποία, εκτός των άλλων, οφείλει να αντιμετωπίσει και την οικονομική και πολιτική κρίση που την ταλανίζει. Άραγε μία μικρή ήπειρος, όπως η Ευρώπη, είναι σε θέση να δεχτεί τον τεράστιο αριθμό μεταναστών και προσφύγων και να τους συντηρήσει; Είναι σε θέση να συμβάλλει στην ομαλή αφομοίωσή τους στις τοπικές κοινωνίες; Από την έναρξη της κρίσης, η Ευρώπη έδειξε την αδυναμία της να διαχειριστεί την κατάσταση. Αδιαμφισβήτητα, η Ευρώπη δεν ήταν προετοιμασμένη για αυτό το μεταναστευτικό και προσφυγικό κύμα, κι αυτό το υποδηλώνουν οι βεβιασμένες, και σε πολλές περιπτώσεις, άστοχες ενέργειές της. Δεν γνωρίζει ποια μέτρα να λάβει, ποιες ενέργειες να ακολουθήσει, ώστε να επιλυθεί το ζήτημα. Τα ευρωπαϊκά κράτη, από την πλευρά τους, αντιμετωπίζουν με καχυποψία τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, και σε πολλές περιπτώσεις, λαμβάνουν ακραία μέτρα, προκειμένου να προστατεύσουν το έδαφός τους και τους πολίτες τους. Η άλλοτε Ευρώπη του ανθρωπισμού, έδειξε ένα σκληρό πρόσωπο απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους. Υψώθηκαν τείχη, χτίστηκαν φρούρια, αυξήθηκαν οι στρατιωτικές και αστυνομικές περιπολίες στα σύνορα. Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες αντιμετωπίζονται ως απειλή και κανένα κράτος δε δείχνει πρόθυμο να τους δεχτεί. Τα κράτη δε συνεργάζονται μεταξύ τους για την επίλυση του προβλήματος, αλλά λειτουργούν μεμονωμένα και εγωιστικά. Εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους απέναντι στις αποφάσεις των Βρυξελλών, όσον αφορά τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, και δείχνουν ένα ξενοφοβικό και ρατσιστικό πρόσωπο. Τα μέτρα αυτά, μπορούν να επιλύσουν το πρόβλημα ή δυσχεραίνουν επιπλέον την κατάσταση; Όσο περνάει ο καιρός, το πρόβλημα φαίνεται να οξύνεται. Η Ευρώπη οφείλει να αφουγκραστεί την κατάσταση και να λάβει σωστά μέτρα που θα ωφελήσουν και τις δύο πλευρές, προκειμένου να επικρατήσει και πάλι η σταθερότητα στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό, η ανά χείρας διατριβή θα επιχειρήσει να εξετάσει το σύγχρονο φαινόμενο της μετανάστευσης και το κατά πόσο οι μετανάστες και οι πρόσφυγες θεωρούνται απειλή για την ασφάλεια και την ταυτότητα του κράτους υποδοχής. Στη συνέχεια, θα μελετήσει τη μεταναστευτική πολιτική που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια, η οποία, κατά κύριο λόγο, στοχεύει στην ασφαλειοποίηση της μετανάστευσης, μέσα από την καθιέρωση του Τρίτου Πυλώνα, την ενσωμάτωση του Schengen στη συνθήκη του Άμστερνταμ, τα προγράμματα Tampere, Χάγης, Στοκχόλμης και τις συνέπειες που έχει η πολιτική αυτή για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη - μέλη της. Επίσης, θα εξετάσει το φαινόμενο της στρατιωτικοποίησης και το κατά πόσο ο στρατός συμβάλλει στην αντιμετώπιση του φαινομένου της μετανάστευσης. Παράλληλα, θα αναλυθεί η οχύρωση των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι των μεταναστευτικών ροών και το κλείσιμο των συνόρων τους.