Ζητήματα βαλκανικής ιστοριογραφίας μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας στη μέση εκπαίδευση της Τουρκίας και της Ελλάδας

Abstract

Η παρούσα εργασία εξετάζει συγκριτικά το περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων Ιστορίας στη μέση εκπαίδευση της Τουρκίας και της Ελλάδας. Ειδικότερα, επιχειρείται η περιγραφή και κατηγοριοποίηση των ζητημάτων των σχολικών εγχειριδίων σε θεματικές ενότητες, με βάση το κεντρικό τους νόημα και περιεχόμενο, όπως και η ανάδειξη των κοινών θεματικών περιοχών, με παράλληλη επισήμανση των μη κοινών ζητημάτων για τις χρονικές περιόδους, που περιλαμβάνονται στα δύο εγχειρίδια αντίστοιχα. Επιπλέον, επιχειρείται η διάκριση και ταξινόμηση του συνόλου των ζητημάτων, που πραγματεύονται τα εγχειρίδια, με βάση τον εθνικό ή διεθνή προσανατολισμό τους. Το ερευνώμενο υλικό αναλύθηκε ποιοτικά και στη συνέχεια προέκυψαν έξι θεματικοί άξονες ως εξής: α) Περίοδος 19ου αιώνα, β) 20ός αιώνας - Περίοδος A΄ Παγκοσμίου Πολέμου, γ) Περίοδος του Μεσοπολέμου, δ) Περίοδος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ε) Μεταπολεμικό διάστημα – Ψυχρός Πόλεμος – Περίοδος Ύφεσης, στ) Σύγχρονος Κόσμος – Από τη διάλυση της ΕΣΣΔ στο σήμερα. Ακολούθως, το σύνολο του περιεχομένου των θεματικών αξόνων ταξινομήθηκε σε παγκόσμια ή εθνικά ζητήματα.

Bu çalışma Türkiye’de Yunanistan’da da ortaöğretim (lise) tarih ders kitapklarının karşılaştırmalı olarak içindekilerini incelemektedir. Özellikle iki ülkelerin tarih ders kitaplarında bulunan tematik kısımlarının anlatılması ile birlikte, onların kapsamı ve içeriğinin bölümlendirilmesine dayanarak sınıflandırılması, daha fazla kitaplarının içerisindeki ortak veya gayri ortak tematik alanlarının ortaya çıkılmasının girişiminde bulunmaktadır. Ayrıca seçilen ders kitaplarında uğraşılan tarihi konuların bütünlüğü milli ya da uluslararası tarihine ait olup olmadğıına göre ayrılıp kategorilere konulmaktadır. Araştırmanın materyalinin nitel yöntem kullanılarak analiz edildiğinden sonra altı tematik mihver sonuçlandırılmaktaydı. Tematik mihverlerinin düzenlendirilmesi bu şekildedir: a) 19. Υüzyıl Dönemi, b) 20. Υüzyıl – I. Dünya Savaşı Dönemi, c) İki Savaş Arası Dönem, ç) II. Dünya Savaşı Dönemi, d) Savaş sonrası – Soğuk Savaş – Yumuşama Dönemi, e) Çağdaş Dünya – SSCB dağılmasından günümüze kadar. Bunun arkasından tematik mihverleri içeriğinin bütünlüğü milli veya dünya şekline göre sınıflandırılmaktaydı.