Κοινωνική δικαιοσύνη και ίσες εκπαιδευτικές ευκαιρίες: Ο ρόλος της ηγεσίας.

Abstract

Οι εκπαιδευτικές ανισότητες σε σχολεία και εκπαιδευτικούς οργανισμούς είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται ολοένα συχνότερα τα τελευταία χρόνια με κοινωνικές προεκτάσεις. Ο ρόλος του διευθυντή μιας σχολικής μονάδας είναι καθοριστικός ως προς τη μείωση των παραπάνω φαινομένων και ως προς την προώθηση ενός σχολικού περιβάλλοντος το οποίο θα προάγει την κοινωνική δικαιοσύνη και τις ίσες εκπαιδευτικές ευκαιρίες. Η παρούσα εργασία έχει ως βασικό σκοπό να αναλύσει το φαινόμενο της κοινωνικής δικαιοσύνης και των ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών μέσα από το ρόλο της σχολικής ηγεσίας. Η έρευνα που ακολούθησε βασίζεται σε δύο ερευνητικά ερωτήματα: α) Πώς αντιλαμβάνονται οι διευθυντές την κοινωνική δικαιοσύνη και οριοθετούν το ρόλο τους αναφορικά με αυτήν και β) Ποιες πρακτικές οι διευθυντές υπηρετούν ή ενθαρρύνουν την άσκηση της ηγεσίας για την κοινωνική δικαιοσύνη. Για την απάντηση των παραπάνω ερωτημάτων, υλοποιήθηκε ποιοτική έρευνα με τη μέθοδο της ημι – δομημένης συνέντευξης σε δείγμα οκτώ διευθυντών σχολικών μονάδων της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στο νομό Θεσσαλονίκης. Η συνέντευξη δομήθηκε σε τρείς βασικούς άξονες κατά τους οποίους οι διευθυντές απάντησαν για θέματα σχετικά με• α) τις αντιλήψεις, β) τις εμπειρίες και γ) τις πρακτικές τους σε ζητήματα που σχετίζονται με την κοινωνική δικαιοσύνη, την ηγεσία, την ευαλωτότητα και την προαγωγή ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, αναδεικνύεται συμπερασματικά ότι υπάρχει μια σχετικά μικρή σύγχυση των όρων της κοινωνικής δικαιοσύνης και των ΕΚΟ από τους συμμετέχοντες στην έρευνα. Επίσης, έγινε αισθητή η συνεχής επαφή των διευθυντών με φαινόμενα κοινωνικής αδικίας, ενώ παράλληλα υπάρχει ελλιπής ενημέρωση για προγράμματα που προάγουν την ηγεσία για την κοινωνική δικαιοσύνη και ελλιπής υποστήριξη από το Υπουργείο Παιδείας. Τέλος, γίνεται αισθητή η έλλειψη συνεργασίας με τους γονείς και την τοπική κοινότητα σε ο,τι αφορά την υιοθέτηση και την εφαρμογή εκπαιδευτικών πρακτικών που σχετίζονται με την κοινωνική δικαιοσύνη και την παροχή ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών.