Ευρωπαϊκή ενοποίηση: νέοι και Erasmus στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Abstract

Η Ευρωπαϊκή Ένωση υφίσταται ως δρων αλλά και ως πεδίο δραστηριοποίησης. Στο πλαίσιο των πολιτικών της με στόχο την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και το Πρόγραμμα Κινητικότητας Erasmus. Ο κόσμος του Erasmus στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ένα ελληνικό Πανεπιστήμιο με χαμηλή συμμετοχή των φοιτητών του στο Πρόγραμμα. Γιατί οι ερωτώμενοι οδηγούνται στην Erasmus επιλογή; Πως σκιαγραφούν την εμπειρία της μετακίνησης σε περίοδο κρίσης για την Ένωση; Ποια είναι για εκείνους η έννοια της κρίσης; Πως βιώνουν την ιδιότητα του Ευρωπαίου πολίτη όντας σε μία άλλη ευρωπαϊκή χώρα; Πως αυτοπροσδιορίζονται μετά το βίωμα αυτό; Αποκομίζουν την αίσθηση του συν- ανήκειν σε μία Ένωση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους πολίτες; Τα οφέλη του Προγράμματος φέρονται να αποτιμούνται από τους ίδιους κυρίαρχα σε προσωπικό επίπεδο. Οι μετακινούμενοι φοιτητές θέλουν να γνωρίσουν τον κόσμο αλλά και τον εαυτό τους. Θεωρούν την επιλογή τους ως διερευνητική για την επόμενη κίνηση στη ζωή τους. Είτε αυτή είναι ένα μεταπτυχιακό είτε η ανεύρεση εργασίας. Αντιλαμβάνονται την εμπειρία του Erasmus ως εμπειρία ζωής. Μαθαίνουν τον τρόπο ζωής σε μία άλλη χώρα. Δημιουργούν φιλίες και σχέσεις. Επιστρέφουν περισσότερο ανεκτικοί, συνεργάσιμοι, ανεξάρτητοι, υπεύθυνοι. Βελτιώνουν μία ξένη γλώσσα ή και μαθαίνουν μία ακόμη. Θεωρούν τους εαυτούς τους πολίτες του κόσμου. Αυτοπροσδιορίζονται πρώτα ως Έλληνες κι έπειτα ως Ευρωπαίοι. Κυρίως λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ελλάδα, η οποία προκαλεί αναδίπλωση. Μιλώντας για την κρίση στην Ευρώπη αναφέρονται μόνο στην οικονομική. Όσες μελέτες έχουν γίνει ως σήμερα αναφερόμενες στην Ευρώπη της κρίσης εννοούν μία κρίση πολιτική ή πολιτισμική. Από την άλλη οι μέχρι σήμερα έρευνες όπου αναφέρονται στον οικονομικό παράγοντα, τον συσχετίζουν είτε με τη χρηματοδότηση του Προγράμματος είτε με το κατά πόσο επηρεάστηκαν από αυτήν οι ροές της Κινητικότητας. Το συγκεκριμένο πόνημα αντιλαμβάνεται τον αυτοπροσδιορισμό «είμαι Ερασμίτης» ως ταυτότητα και ως τέτοια την εξετάζει. Η επίδραση του Προγράμματος Erasmus στη διαμόρφωση μίας κοινής Ευρωπαϊκής Ταυτότητας είναι πρώιμο να ανιχνευθεί αμέσως μετά την ολοκλήρωσή του. Πρόκειται για μία διαδικασία ασυνείδητη κι εξελισσόμενη. Η παρούσα έρευνα με σεβασμό στη συζήτηση σε σχέση με το υπό εξέταση θέμα αλλά και με πνεύμα ανοιχτό επιθυμεί να συμβάλει στον ισχνό μέχρι σήμερα διάλογο για τον ερασμιακό κόσμο των Ελλήνων φοιτητών. Επιπλέον θα ήθελε να αποτελέσει εφαλτήριο προβληματισμού σε σχέση με τη ρευστότητα των ταυτοτήτων στο πλαίσιο μίας αεικίνητης και πολυδιάστατης σημερινής πραγματικότητας. Να καταδείξει την αναγκαιότητα εμπλοκής του κοινωνικού κεφαλαίου των νέων στη λήψη αποφάσεων για ένα αύριο που τους ανήκει.