Αποτίμηση ομολόγων και οίκοι αξιολόγησης

Abstract

Η παρούσα εργασία παρουσιάζει τη συμβολή των οίκων αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας μέσω της βαθμολογίας που δίνουν, στη διαμόρφωση των τιμών των ομολόγων άρα και στο αξιόχρεο των κρατών. Αρχικά περιγράφονται οι έννοιες ομολόγων και οι συναρτήσεις για την απόδοση και αποτίμησή τους. Έπεται η αναφορά στους μεγαλύτερους οίκους, στην κλίμακα βαθμολογίας και το ρόλο τους. Η κριτική που δέχονται και οι προβληματισμοί που παρουσιάζουν οι αξιολογήσεις ακολουθούν, ενώ δεν παραλείπεται και το θεσμικό πλαίσιο που τους διέπει. Ορισμένοι εκπρόσωποι του χρηματοπιστωτικού συστήματος βλέπουν με καχύποπτο μάτι τους οίκους αξιολόγησης. Οι οίκοι αξιολόγησης έχουν κατηγορηθεί για τη συμβολή τους στην έξαρση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και για τη δύναμη των αξιολογήσεων όπου εξαρτούν τις αποφάσεις τους οι επενδυτές. Άλλοι τους αντιμετωπίζουν ως μια αντικειμενική και αξιόπιστη ενημερωτική πηγή για την πιστοληπτική ικανότητα κρατών και εταιριών. Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως η συμβολή των αξιολογήσεών τους στις επενδυτικές αποφάσεις και στις κεφαλαιαγορές είναι σημαντική και χρήζει προσοχής τόσο από τους ίδιους τους οίκους ώστε να μην δίνουν βαθμολογίες που δεν αντανακλούν την ακριβή πιστοληπτική ικανότητα, όσο και από τους επενδυτές να αποφεύγουν να βασίζονται αποκλειστικά στις αξιολογήσεις των οίκων καθώς δεν αποτελούν επενδυτικές συμβουλές αλλά απόψεις για τη φερεγγυότητα. Η ύπαρξη και ο ρόλος τους λοιπόν είναι καθοριστικός και πολύτιμος για τη διαμόρφωση των τιμών των ομολόγων και των συνθηκών στην αγορά κεφαλαίου, ωστόσο πρέπει να υπάρχει εκείνο το κανονιστικό πλαίσιο που να τους οδηγεί σε αντικειμενικές και διαφανείς αξιολογήσεις προκειμένου να μην επηρεάζουν την πιστοληπτική ικανότητα εταιριών και κρατών αλλά μόνο να τη διατυπώνουν. Όσον αφορά το κανονιστικό αυτό πλαίσιο τελικά πρέπει να είναι δεσμευτικό για τους ΟΑΠΙ ή καθώς αποτελούν ιδιωτικά ιδρύματα τότε η ευθύνη εν μέρει ανήκει στους νομοθέτες; Το μόνο βέβαιο είναι πως παρά τον σημαντικό ρόλο των οίκων αξιολόγησης, οι αδυναμίες που παρουσιάζονται πρέπει να εξαλειφθούν ή έστω να μειωθούν στο ελάχιστο, αλλά τελικά υπάρχει κάποιος τρόπος που να εγγυάται τη βελτίωση των αξιολογήσεων;