Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως διεθνής δρών: οργανωτικές, θεσμικές και εννοιολογικές ανεπάρκειες σε ένα διεθνές κρατοκεντρικό σύστημα.

Abstract

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) που αποτελεί ένωση κρατών, από τη δημιουργία της, έδειξε ότι πρόκειται για κάτι ξεχωριστό στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, παρουσιάζοντας μια ιδιομορφία, τόσο στη σύσταση όσο και στη λειτουργία της. Μέσα στις διαδικασίες ολοκλήρωσης, επιχειρείται μια πολυεπίπεδη συνεργασία μεταξύ των Κρατών Μελών, ενώ παράλληλα, επιδιώκεται η δημιουργία ενός ισχυρού προφίλ της ΕΕ στις διεθνείς σχέσεις, ώστε να μπορεί να επηρεάζει τις εξελίξεις. Είναι όμως, μια και ενιαία οντότητα, παρουσιάζοντας αντίστοιχα ομοιογενείς απόψεις ή πρόκειται για ένα συνονθύλευμα εθνικιστικών τάσεων και συνεπώς εθνικών συμφερόντων; Η δομή της, περιλαμβάνει τους κατάλληλους θεσμούς και τα αντίστοιχα όργανα, τα οποία μέσα από τις θεσμικές τους λειτουργίες, λαμβάνουν αποφάσεις για εξωτερική δράση; Η αποτελεσματικότητα των δράσεων αυτών, είναι επαρκής; Ή το όλο οικοδόμημα κλονίζεται υπό το βάρος της ετερότητας των κρατών και τη διατήρηση της κρατικής κυριαρχίας, που οδηγούν σε διαφορετική αντιμετώπιση των ζητημάτων και σε αμφίβολο παραγόμενο αποτέλεσμα; Στην παρούσα εργασία, με βάση τις απαντήσεις στα ανωτέρω ερωτήματα, εντοπίζονται και αναλύονται οι αδυναμίες και οι ανεπάρκειες που παρατηρούνται στη δομή της ΕΕ και στη λειτουργία των θεσμικών της οργάνων, υπό το πρίσμα της διεθνούς παρουσίας και εξωτερικής δράσης. Γίνεται μια προσπάθεια προσδιορισμού της ακρίβειας στην ερμηνεία και εφαρμογή των εννοιών, που σχετίζονται με την οντότητά της, ως διεθνές κρατοκεντρικό σύστημα με διεθνή δράση. Η εργασία, στηρίζεται στη νεορεαλιστική θεώρηση και επικεντρώνεται στη μελέτη της βιβλιογραφίας σχετικά με τη διεθνή δράση της ΕΕ και το δικυβερνητισμό, δηλαδή κυρίως γύρω από την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ), η οποία υιοθετήθηκε από τη συνθήκη του Μάαστριχτ και μετά. Μέσα από τη στάση της, στα γεγονότα και στους πολέμους που συνέβησαν τις τελευταίες δεκαετίες, αξιολογείται η δράση της και επιχειρείται μια συνολική αποτίμηση, με τη διεξαγωγή συμπερασμάτων και τη διατύπωση προτάσεων, υπό τη μορφή προσδοκιών, για την αποτελεσματικότερη παρουσία της ΕΕ στο διεθνές σύστημα.