Φοροδιαφυγή και μέτρα αντιμετώπισής της.

Abstract

Στη παρούσα διπλωματική εργασία γίνεται εκτενής ανάλυση και περιγραφή του φαινομένου της φοροδιαφυγής και των μέτρων που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της, τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στην Ελλάδα. Κατ’ αρχάς, η φοροδιαφυγή ορίζεται ως η σκόπιμη απόκρυψη του συνόλου ή μέρους του εισοδήματος ενός ατόμου ή μίας επιχείρησης για την αποφυγή καταβολής φόρου και τον συνακόλουθο περιορισμό των εξόδων του ατόμου ή μίας επιχείρησης. Η φοροδιαφυγή προκύπτει λόγω της διάκρισης της οικονομίας μίας χώρας σε επίσημη και σε ανεπίσημη (ή παραοικονομία), όπου στη μεν πρώτη καταγράφονται και δηλώνονται τα εισοδήματα από διάφορες δραστηριότητες στο ΑΕΠ ενώ στην ανεπίσημη υπάρχουν δραστηριότητες οι οποίες διεξάγονται είτε νόμιμα είτε παράνομα. Ένα άλλο σημαντικό φαινόμενο που προκύπτει είναι η διαφθορά, η σκόπιμη δηλαδή εκμετάλλευση άλλων φυσικών ή νομικών προσώπων για εξυπηρέτηση ατομικών συμφερόντων μέσω δωροδοκιών, χρηματισμών, εκβιασμών, απειλών κ.α. Ακόμη, υπάρχουν φαινόμενα όπως η φοροαποφυγή και η εισφοροδιαφυγή (ή αδήλωτη εργασία), όπου η μεν πρώτη είναι καθαρά νόμιμη αλλά η δεύτερη είναι συνιστώσα της φοροδιαφυγής. Εξετάζοντας την μορφή και τη διάσταση των προβλημάτων αυτών σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκύπτει ότι τα φαινόμενα αυτά είναι έντονα ιδιαίτερα σε αναπτυγμένες χώρες. Όσον αφορά τα μέτρα αντιμετώπισης των φαινομένων αυτών, αρκετά ευρωπαϊκά προγράμματα έχουν υιοθετηθεί από τα κράτη-μέλη για την από κοινού αντιμετώπιση τους τα οποία είναι: ‘’Ευρώπη 2020’’, ‘’Στρατηγική Εσωτερικής Ασφάλειας στην Ε.Ε. στην Πράξη’’ και το ‘’Πρόγραμμα δράσης για τη μείωση του διοικητικού φόρτου στην Ε.Ε.’’, καθώς και γενικά μέτρα αντιμετώπισης των. Στην Ελλάδα, τα εν λόγω φαινόμενα είναι σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο και υπάρχει μεγάλη ανάγκη για την άμεση αντιμετώπιση τους. Άλλωστε, αρκετές μελέτες επιβεβαιώνουν, ως επί το πλείστον, ότι τα φαινόμενα αυτά έχουν οξυνθεί τα τελευταία χρόνια στην χώρα. Αυτό το γεγονός προκύπτει και από μία σειρά πολιτικών, αθλητικών και άλλων σκανδάλων φοροδιαφυγής και διαφθοράς που έχουν κατά καιρούς βγει στην επιφάνεια. Τελικώς, τόσο οι αιτίες όσο και τα μέτρα αντιμετώπισης τους στην Ελλάδα θα πρέπει να είναι στενά συνδεδεμένα και σε συνδυασμό με τα από κοινού μέτρα με αυτά που προτείνονται από την Ε.Ε.