Η δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση της τρέχουσας πανδημίας: νομικά ζητήματα

Abstract

Αναντίρρητα, από τις αρχές του 2020 η παγκόσμια ανθρωπότητα βιώνει μια πρωτόγνωρη κρίση, σε όλους τους τομείς λόγω της πανδημίας εξαιτίας του κορωνοϊού. Ανθρώπινες ζωές χάνονται καθημερινά, ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα δοκιμάζεται στον αγώνα καταπολέμησης της πανδημίας ενώ παράλληλα λαμβάνονται συνεχώς μέτρα τόσο σε διεθνές όσο και εθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς αυτής κατάστασης. Από την πλευρά της νομικής επιστήμης, όλες οι μεταρρυθμίσεις που συντελούνται, τα μέτρα και οι πολιτικές που λαμβάνονται τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές και ευρωπαϊκό πολιτειακό επίπεδο, μέσω συντεταγμένων δράσεων των ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών, οφείλουν να υπηρετούν τα διαχρονικά ιδανικά της δικαιοσύνης, νομιμότητας και αλληλεγγύης. Αναντίρρητα, μέσα σε έκτακτες συνθήκες προκύπτουν περιορισμοί στην απόλαυση δικαιωμάτων. Εξάλλου, η ίδια η σημερινή κατάσταση, όσο κι αν διαρκεί μακρόχρονα, χαρακτηρίζεται ανώμαλη καθώς τα πάντα, θεσμοί, κρατικοί οργανισμοί και λειτουργίες, οικονομία, εκπαίδευση, πολιτισμός, έχουν περιέλθει σε ένα καθεστώς μη κανονικότητας. Η προστασία της δημόσιας υγείας έχει αναδειχθεί ως πρώτιστο αγαθό και κυρίαρχος στόχος της διεθνούς εκστρατείας καταπολέμησης του κορωνοϊού. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, η διαφύλαξη του δικαιώματος όλων των πολιτών για ένα καλύτερο επίπεδο υγείας δεν ισοδυναμεί με παραμερισμό ή υποβιβασμό των υπολοίπων δικαιωμάτων. Δεν επιτρέπεται καμία έκπτωση αξιών και ελευθεριών. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαίρετα, οικουμενικά και πανανθρώπινα και όποιοι περιορισμοί τίθενται στην απόλαυσή τους πρέπει να είναι κατοχυρωμένοι μέσα από ευρωπαϊκά και διεθνή νομοθετικά κείμενα. Το κράτος οφείλει πρωτίστως να λειτουργεί ως κράτος πρόνοιας, οργανώνοντας κατάλληλα τις δομές του και αποτρέποντας οποιαδήποτε διακινδύνευση της υγείας. Μόνο έτσι μπορεί να λειτουργεί ως εγγυητής της ισότητας και του δικαίου.