Ο πόλεμος Αζερμπαϊτζάν – Αρμενίας το 2020: πτυχές στρατηγικής, διπλωματίας και τεχνολογίας

Abstract

O Καύκασος, ως η χερσαία σύνδεση μεταξύ της Μαύρης και της Κασπίας θάλασσας, αποτελεί το κομβικό σημείο συνάντησης των περιφερειακών δυνάμεων της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Σιιτικού Ιράν. Η περιοχή δε, γύρω από την Κασπία θάλασσα, με τον εντοπισμό εδώ και δεκαετίες τεράστιων κοιτασμάτων ενεργειακών αποθεμάτων, αποκτά μία κρίσιμη ταυτότητα, καθώς αδιαμφισβήτητα μετατρέπεται σε πιθανό κόμβο μεταβολής του παγκόσμιου ενεργειακού χάρτη και επαναπροσδιορισμού των σχέσεων ανάμεσα στα κράτη της διεθνούς σκακιέρας. Από την άλλη, καθώς η Σοβιετική Ένωση βρισκόταν στα τελικά στάδια της αποσύνθεσης και της κατάρρευσης, γινόταν φανερή η ανάδυση εθνοτικών και θρησκευτικών διαμαχών ανάμεσα στις υπό ανεξαρτητοποίηση κρατικές οντότητες της περιοχής του Νότιου Καυκάσου. Οι παλαιές αντιπαλότητες ανάμεσα στην χριστιανική Αρμενία και το μουσουλμανικό Αζερμπαϊτζάν κορυφώθηκαν προς το τέλος του 20ου αιώνα, με αφορμή το καθεστώς που θα επικρατούσε στην διαφιλονικούμενη περιοχή του Ναγκόρνο - Καραμπάχ ή Αρτσάχ. Το ξέσπασμα των νέων αιματηρών συγκρούσεων, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν ως ο πόλεμος των 6 εβδομάδων, το φθινόπωρο του 2020, είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή της πρότερας κατάστασης αποδεικνύοντας τον δυναμικό χαρακτήρα της ευρύτερης περιοχής. Στην παρούσα εργασία, επιχειρείται η ανάλυση σε στρατηγικό, διπλωματικό και τεχνολογικό επίπεδο, της σύγκρουσης μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας για την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο - Καραμπάχ, όπως αυτή αποτυπώνεται με την πάροδο του χρόνου, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην τελευταία πολεμική διένεξη. Οι διαπραγματεύσεις που αφορούν τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ, παραμένουν στις ευρασιατικές πολιτικές ατζέντες των μεγάλων δυνάμεων και των διεθνών οργανισμών εδώ και δεκαετίες. Τελικά τι ήταν αυτό που οδήγησε στην έναρξη της σύγκρουσης το 2020 και ποια στάση επέδειξαν οι εμπλεκόμενες χώρες στην εξέλιξη του γεωπολιτικού χάρτη στον Καύκασο; Ποια ενδεχόμενα διδάγματα προκύπτουν και ποιες οι πιθανότητες οριστικής επίλυσης του ζητήματος του Ναγκόρνο – Καραμπάχ στο βραχυπρόθεσμο μέλλον; Λέξεις Κλειδιά: Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Ναγκόρνο - Καραμπάχ, πόλεμος, σύγκρουση, στρατηγική, διπλωματία, τεχνολογία.