Τόπος τέλεσης του διαδικτυακού εγκλήματος

Abstract

Η ραγδαία ανάπτυξη και χρήση του διαδικτύου συνδέεται με τη διάπραξη παραδοσιακών και νεότερων ποινικών αδικημάτων. Ο διασυνοριακός χαρακτήρας του ηλεκτρονικού εγκλήματος και ο χαρακτήρας του ως εγκλήματος απόστασης αναγείρει το πρόβλημα οι τόποι τέλεσης των οικείων αδικημάτων να τοποθετούνται πολλές φορές σε περισσότερα κράτη. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να απαντήσει σε μία σειρά ερωτημάτων που ανακύπτουν από τις ιδιαιτερότητες του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Ειδικότερα, επιχειρείται να απαντηθεί, πρώτον, το ερώτημα πότε είναι εφαρμοστέοι οι εθνικοί ποινικοί κανόνες του κάθε κράτους, δεύτερον, ποιοι κανόνες ρυθμίζουν και πρέπει να ρυθμίζουν τα ζητήματα αυτά, και, τρίτον, εάν υφίστανται επί του παρόντος ικανοποιητικές λύσεις σε εθνικό ή υπερεθνικό επίπεδο, ώστε οι αρχές επιβολής του νόμου και οι δικαστικές αρχές να είναι σε θέση να ερευνούν και να καταστέλλουν αποτελεσματικά τις περιπτώσεις ηλεκτρονικού εγκλήματος. Στο μέρος Α παρατίθενται ορισμένες εισαγωγικές σκέψεις και τίθεται το ερευνητικό πλαίσιο,. Στο μέρος Β ερευνάται το ζήτημα του τόπου τέλεσης του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Ειδικότερα, αρχικά οριοθετούνται οι έννοιες, οι διακρίσεις και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των εγκλημάτων στον κυβερνοχώρο. Έπειτα, εξετάζονται οι βασικές αρχές του τόπου τέλεσης των εγκλημάτων, δηλαδή η αρχή της εδαφικότητας, η αρχή της ενότητας της πράξης, οι αρχές του υποκειμενικού και αντικειμενικού ενδιαφέροντος και η αρχή της παγκόσμιας δικαιοσύνης. Τέλος, ερευνάται ο τόπος τέλεσης συγκεκριμένα του ηλεκτρονικού εγκλήματος και η εξάρτηση της εύρεσής του αφενός από το είδος της αξιόποινης πράξης, αφετέρου από τη συγκεκριμένη χρήση της τεχνολογίας. Στο μέρος Γ ερευνώνται ειδικότερα ζητήματα που συναρτώνται με τον χώρο του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Πιο συγκεκριμένα, αρχικά εξετάζεται η συμμετοχική ευθύνη των ενδιάμεσων παρόχων διαδικτύου στο ηλεκτρονικό έγκλημα, μέσω της παράθεσης των αναγκαίων ορισμών και των προϋποθέσεων κατάφασης της ευθύνης τους. Εν συνεχεία, ερευνάται ο ρόλος που διαδραματίζουν τα ηλεκτρονικά αποτυπώματα στο ηλεκτρονικό έγκλημα μέσω της εξέτασης των μεθόδων ανώνυμης σύνδεσης στο διαδίκτυο και των ψηφιακών αποτυπωμάτων. Τέλος, ερευνάται η αξία της συνδρομής των ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων (e-evidence) στις ποινικές διαδικασίες και αξιολογούνται τα νέα νομοθετικά μέτρα της ΕΕ για το καθεστώς των ηλεκτρονικών αποδείξεων. Στο μέρος Δ παρατίθενται οι συμπερασματικές σκέψεις και η προσωπική κρίση της γράφουσας.