Τεχνητή νοημοσύνη και δικαιοσύνη

Abstract

Η επιλογή του θέματος της παρούσας διπλωματικής εργασίας έλαβε χώρα εξαιτίας της σημαντικότητας και της χρησιμότητας της τεχνητής νοημοσύνης που –κατά τα τελευταία χρόνια- υιοθετείται ως προοπτική μελλοντικής εφαρμογής στα δικαστικά συστήματα της Ευρωπαικής Ένωσης και συνεπώς και της χώρας μας. Συγκεκριμένα, με την παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρείται η παράθεση του νομικού υπόβαθρου και του νομοθετικού πλαισίου εν γένει που φιλοδοξεί να ρυθμίσει την μελλοντική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στα νομικά συστήματα των κρατών-μελών της Ευρωπαικής Ένωσης και επομένως και της Ελλάδας, με ειδικότερο αντικείμενο την ποινική διαδικασία. Παρατίθεται ένα πλαίσιο αρχών και ρυθμίσεων, δυνάμενο να παράσχει βοήθεια στους νομοθέτες, αλλά και στους λειτουργούς της ποινικής δικαιοσύνης για την μελλοντική εφαρμογή της τεχνητής δικαιοσύνης στην ποινική δικαιοσύνη των κρατών μελών της Ευρωπαικής Ένωσης. Στόχος του παρόντος πονήματος είναι να αναδείξει τους κινδύνους, αλλά και τις προοπτικές από τη μελλοντική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην ποινική δικαιοσύνη. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης μπορεί να συνεισφέρει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας στην απονομή της ποινικής δικαιοσύνης, εφόσον εφαρμόζεται με υπεύθυνο και ασφαλή τρόπο. Για τον λόγο αυτό αναλύονται τόσο οι προυποθέσεις της μελλοντικής εφαρμογής της στην ποινική διαδικασία όσο και οι κίνδυνοι που αναφύονται από την χρήση της, με γνώμονα τις θεμελιώδεις αρχές δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο υποβοήθησης, αλλά και τυχόν αντικατάστασης των λειτουργών της ποινικής διαδικασίας από μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Παρατίθενται δε ορισμένες εφαρμόσιμες πρακτικές τεχνητής νοημοσύνης, ως βοηθητικά εργαλεία στον τομέα της ποινικής διαδικασίας εν γένει. Τέλος, αναλύονται οι τομείς που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η τεχνητή νοημοσύνη, βρίσκοντας έρεισμα στο παρόν νομοθετικό πλαίσιο, λαμβανομένου υπόψιν του γεγονότος ότι η θέσπιση του νομοθετικού πλαισίου έπεται των τεχνολογικών εξελίξεων στο τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.