Φορολογία παρόχων τυχερών παιγνίων στο διαδίκτυο

Abstract

Το 2023 φαίνεται πως θα ξεπεραστεί το ιστορικό ρεκόρ πονταρισμάτων και ακαθάριστων εσόδων του νόμιμου τζόγου στην Ελλάδα που επιτεύχθηκε το 2022. Από τις αρχές του τρέχοντος έτους, οι Έλληνες ποντάρουν 97 εκατομμύρια ευρώ καθημερινά στα τυχερά παιχνίδια, σε σύγκριση με τα 72 εκατομμύρια ευρώ που ποντάριζαν πέρυσι, μια αύξηση περίπου 35%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) για το διάστημα Ιανουαρίου - Απριλίου του 2023, οι Έλληνες πόνταραν στα νόμιμα τυχερά παιχνίδια, όπως ο ΟΠΑΠ, τα Λαχεία, ο Ιππόδρομος, τα διαδικτυακά και το καζίνο, το ποσό των 11,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε σύγκριση με τα 8,6 δισεκατομμύρια ευρώ που είχαν ποντάρει το αντίστοιχο τετράμηνο του 2022. Από τα 11,6 δισ. του συνολικού τζίρου, τα 8,695 δισ. ευρώ προήλθαν από τον ηλεκτρονικό τζόγο (αθλητικό στοίχημα και παιχνίδια καζίνο). Η διείσδυση του ηλεκτρονικού τζόγου είναι εντυπωσιακή, αν λάβουμε υπόψη ότι πριν από επτά χρόνια ο συνολικός όγκος πονταρισμάτων σε παρόχους τυχερών παιγνίων μέσω διαδικτύου δεν υπερέβαινε τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ πλέον έχει υπερτετραπλασιαστεί. Η πανδημία βοήθησε στην εξάπλωσή του, αλλά πλέον ο ηλεκτρονικός τζόγος κάνει άλματα σε όλες τις αγορές, καθώς η τεχνολογία απλουστεύει τη ζωή των χρηστών και καθιστά ευχερέστερη όσο ποτέ άλλοτε την πρόσβασή τους σε κάθε είδους τυχερά παίγνια. Η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) έχει ήδη αδειοδοτήσει 16 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα online τυχερά παιχνίδια, και σύντομα αναμένεται να γίνουν 17. Με βάση τα στοιχεία αυτά γίνεται αντιληπτό πως τα τυχερά παίγνια – και ιδιαίτερα αυτά που παρέχονται μέσω διαδικτύου – αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας και φυσικά μία από τις σπουδαιότερες πηγές εσόδων, μέσω της φορολόγησης τόσο των ίδιων των παικτών, όσο και των εταιρειών παρόχων. Παράλληλα, αποτελεί και ένα ζήτημα με νομικές προεκτάσεις, καθώς υπήρξαν κατά καιρούς προσπάθειες νομικής ρύθμισης της αγοράς τυχερών παιγνίων μέσω διαδικτύου, εν όψει και των τεχνολογικών εξελίξεων στο πεδίο, οι οποίες διευκόλυναν και απλοποίησαν την διασυνοριακή ανάπτυξη σχετικής επιχειρηματικής δραστηριότητας. Βέβαια, εκκρεμούν ακόμη σε ανώτατο δικαστηριακό επίπεδο (Συμβούλιο της Επικρατείας), ενώ έχουν ήδη εκδοθεί αποφάσεις ελληνικών και ευρωπαϊκών δικαστηρίων, υποθέσεις που ανέκυψαν από την εφαρμογή της νομοθεσίας αυτής και ιδιαίτερα από το ζήτημα της δυνατότητας φορολόγησης των παρόχων, με βάση τις προβλέψεις της εσωτερικής νομοθεσίας και των διεθνών συνθηκών. Για αυτούς τους λόγους, λοιπόν, με την παρούσα εργασία θα αναπτυχθεί αναλυτικά και από πολλαπλές παραμέτρους το θέμα της φορολογίας παρόχων τυχερών παιγνίων μέσω διαδικτύου. Αρχικά, θα εξεταστεί το ζήτημα με ποιον τρόπο σε κλάδους της σύγχρονης οικονομίας δύνανται να αποτυπωθούν οι κλασικές αρχές του φορολογικού δικαίου, αλλά και κατά πόσο παραδοσιακές έννοιες, όπως το εισόδημα και η μόνιμη εγκατάσταση, επηρεάζονται από τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις. Επίσης, προσεγγίζεται το ζήτημα από την σκοπιά ευρωπαϊκής νομοθεσίας και νομολογίας, υπό το πρίσμα σημαντικών νομοθετικών και νομολογιακών εξελίξεων, ενώ αναδεικνύεται ο καταλυτικός ρόλος των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας και της συμβολής του Οργανισμού Οικονομικής Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στη διεθνή νομοθετική σύγκλιση. Τέλος, αναπτύσσονται και οι σχετικές επιμέρους εξελίξεις στη χώρα μας, τόσο σε επίπεδο νομοθετικό, όσο και σε νομολογιακό. Πιο συγκεκριμένα, θα αναλυθεί η ιστορική πορεία της νομοθεσίας περί των τυχερών παιγνίων, ενώ θα αναπτυχθεί και η κρίσιμη νομολογία, ιδίως περί ζητημάτων όπως η νομιμότητα της άσκησης της εν προκειμένω επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και της δυνατότητας φορολόγησης των αλλοδαπών επιχειρήσεων με κριτήρια όπως η μόνιμη εγκατάσταση, σε συνάρτηση και με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.