Η επίδραση του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (G.D.P.R.) στην Ελληνική Αστυνομία

Abstract

Προσωπικά δεδομένα, δύο λέξεις που συναντώνται καθημερινά και καθίστανται άμεσα συνυφασμένες με πολλούς τομείς της καθημερινότητάς μας. Σημείο των καιρών μας αποτελεί η διαχείριση, επεξεργασία, αποθήκευση προσωπικών δεδομένων ή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως μνημονεύονται σε πλήθος πλέον νομοθετημάτων. Σκοπός της παρούσας εργασίας καθίσταται η ανάλυση της νομοθεσίας επί της επίδρασης του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων, εκ του G.D.P.R. (General Data Protection Regulation) στο έργο της ΕΛ.ΑΣ καθώς και η σχέση αυτού με έτερα ευρωπαϊκά νομοθετήματα ανταλλαγής πληροφοριών στο πλαίσιο διασυνοριακής συνεργασίας. Βασιζόμενη αποκλειστικά σε πληροφορίες και νομοθετήματα διαθέσιμα στο διαδίκτυο, καθώς και σε βιβλιογραφία επί αυτού, η εργασία πραγματεύεται περιπτώσεις διαχείρισης και επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα εκ μέρους της ΕΛ.ΑΣ., που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών, στα πλαίσια εκπλήρωσης της αποστολής της, παρέχοντας συγχρόνως πληροφορίες αναφορικά με νέα ευρωπαϊκά νομοθετήματα στον τομέα καταπολέμησης της διασυνοριακής εγκληματικότητας. Ήδη από τον 18ο αιώνα και κυρίως στα μέσα του 20ου αιώνα, το δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα άρχισε να αποτυπώνεται σε νομοθετήματα, διαχωρίζοντάς το ως θεμελιώδες δικαίωμα. Καθημερινά, οι πολίτες καλούνται σε διάφορες συναλλαγές τους, είτε με δημόσιους, είτε με ιδιωτικούς φορείς, να παράσχουν τη συγκατάθεσή τους σε ενδεχόμενη επεξεργασία δεδομένων τους προσωπικού χαρακτήρα. Άλλες πάλι φορές, η επεξεργασία αυτή συντελείται δίχως τη θέλησή τους από φορείς του δημοσίου, προς εκπλήρωση του εκ του νόμου προερχόμενου σκοπού τους. Μεταξύ των φορέων αυτών βρίσκεται η Ελληνική Αστυνομία. Καλούμενη καθημερινά να εξυπηρετήσει πληθώρα πολιτών και να αντιμετωπίσει μεγάλο αριθμό περιστατικών, το έργο της συνδέεται άρρηκτα με δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα φυσικών προσώπων. Πλέον της νομοθεσίας που ρυθμίζει το έργο και τις αρμοδιότητές της στον τομέα αυτό, η έκδοση του Γ.Κ.Π.Δ., όπως και σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας, είχε επίδραση και στην Ελληνική Αστυνομία. Τα ευρέως διαδεδομένα συστήματα βιντεοεπιτήρησης χρησιμοποιούνται ως μέτρο πρόληψης και προς αποτροπή και εξιχνίαση εγκληματικών συμπεριφορών. Το νομικό πλαίσιο αυτών στον τομέα της προστασίας και επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθώς και η χρήση τους σε οικίες, δημόσιους χώρους και αθλητικές εγκαταστάσεις αποτελούν αντικείμενο ανάλυσης των πρώτων κεφαλαίων της παρούσας εργασίας. Επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα συναντάμε και στην περίπτωση έκδοσης διαβατηρίων, με την οποία είναι επιφορτισμένη η Ελληνική Αστυνομία. Ομοίως πληθώρα δεδομένων διαχειρίζεται η Διεύθυνση Διαχείρισης και Ανάλυσης Πληροφοριών της ΕΛ.ΑΣ., υποβοηθώντας το έργο έτερων υπηρεσιών προς πρόληψη και αντιμετώπιση τρομοκρατικών και οργανωμένων εγκληματικών συμπεριφορών, με διασυνοριακό πολλές φορές ενδιαφέρον. Η ΕΛ.ΑΣ., στα πλαίσια διοικητικών λειτουργιών της, καθημερινά διαχειρίζεται διάφορα ζητήματα και αλληλογραφία, με έγγραφα τα οποία εμπεριέχουν δεδομένα πολιτών. Η πρόσβαση στα έγγραφα αυτά δυνάμει έννομου συμφέροντος, αποτελεί δικαίωμα των πολιτών, το οποίο σχετίζεται με το ζήτημα της προστασίας των δεδομένων. Τέλος, άξια αναφοράς καθίσταται η Οδηγία (Ε.Ε.) 2016/680 που πραγματεύεται την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, στα πλαίσια διασυνοριακής συνεργασίας. Με την ενσωμάτωσή της στην ελληνική έννομη τάξη, ρυθμίστηκαν ζητήματα προς διευκόλυνση επικοινωνίας και συνεργασίας των αρμόδιων αρχών επιβολής του νόμου στον ευρωπαϊκό χώρο.