Οικονομικός νεοφιλελευθερισμός, παγκοσμιοποίηση και εισοδηματική ανισότητα : μία προσέγγιση με δεδομένα panel

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία επιδιώκει τη μελέτη των αιτιών όξυνσης της εισοδηματικής ανισότητας στις πιο ανεπτυγμένες χώρες μέλη του Ο.Ο.Σ.Α. Μέσα από μία οπτική πολιτικής οικονομίας, αναδεικνύεται εμπειρικά η επίδραση που έχουν στην εισοδηματική ανισότητα η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης και της εδραίωσης του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού, ως μοντέλο διαχείρισης του συστήματος της αγοράς τις τελευταίες δεκαετίες. Χρησιμοποιώντας ετήσια δεδομένα πάνελ για τις πλουσιότερες χώρες μέλη του Ο.Ο.Σ.Α γίνεται εκτίμηση τριών υποδειγμάτων. Για τα πρώτα δύο οικονομετρικά μοντέλα χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα 17 χωρών μελών για τη χρονική περίοδο 1981-2019, ενώ για το τρίτο μοντέλο χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα 19 χωρών μελών για τη χρονική περίοδο 1991-2015. Σύμφωνα με τα εμπειρικά αποτελέσματα, η εισοδηματική ανισότητα σχετίζεται θετικά με τη διαδικασία της χρηματιστικοποίησης, την όξυνση της εμπορικής ολοκλήρωσης με τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, τη πληθυσμιακή παγκοσμιοποίηση, τα εισοδήματα του πλουσιότερου 1% του πληθυσμού, την ανεργία και τη τεχνολογία. Αντιθέτως, το ποσοστό συμμετοχής σε εργατικά συνδικάτα και το μερίδιο του εθνικού εισοδήματος που αντιστοιχεί στην εργασία, αποτελώντας παράγοντες διαπραγματευτικής ισχύος των εργαζομένων, σχετίζονται αρνητικά με την εισοδηματική ανισότητα και τη συσσώρευση πλούτου στα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα. Τέλος, η ισχύς του κράτους πρόνοιας επιδρά επίσης αρνητικά στην ανισότητα, ενώ αποτελεί το καθοριστικό παράγοντα για μία δικαιότερη αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος, ως απόρροια της εκάστοτε ισορροπίας ισχύος ανάμεσα στην εργατική και καπιταλιστική τάξη.