Το φαινόμενο των «deepfakes» - Τεχνολογική και νομική προσέγγιση

Abstract

Η παρούσα διπλωματική πραγματεύεται το φαινόμενο των «deepfake», μια μάστιγα της εποχής μας, με την τρομακτική άνοδο της χρήσης αυτής της τεχνολογίας να δημιουργεί έντονες ανησυχίες για το μέλλον, καθώς και το νομικό πλαίσιο είναι νεφελώδες. Το «deepfake» πλέον μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια ισχυρή απειλή μετατρέποντας τους ανθρώπους σε παραλήπτες εκφοβιστικών, εκβιαστικών και απειλητικών μηνυμάτων. Τα συνθετικά της λέξης «deepfake» αποτελούνται από τη λέξη «deep = βαθιά» που παραπέμπει στην τεχνολογία της «βαθιάς μάθησης» και της λέξης «fake» που σημαίνει ψεύτικο. Ο όρος «deepfake» αναφέρεται σε ένα ψεύτικο – παραποιημένο βίντεο, με πρωταγωνιστή κάποιον που λέει και κάνει κάτι, το οποίο στην πραγματικότητα δεν συνέβη ποτέ. Τα άτομα μπορεί να είναι αληθινά, όπως και το περιβάλλον, οι ενέργειες όμως όχι. Μπορούμε να φανταστούμε, λοιπόν, ότι η τεχνολογία αυτή εύκολα μπορεί να αποτελέσει εργαλείο από κάποιον κακόβουλο χρήστη που διαθέτει πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας πλέον καθίσταται αδύνατο για κάποιον να ξεχωρίσει ποια είναι η αλήθεια και ποιο το ψέμα. Το Διαδίκτυο αποτελεί το βασικό περιβάλλον επικοινωνίας των ανθρώπων πλέον, ενώ θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι αναπαριστά με επιτυχία τον «πραγματικό» κόσμο με αποτέλεσμα να αποτελεί πρόσφορο πεδίο παραβατικότητας και προσβολής δικαιωμάτων. Με την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια οι περιπτώσεις ηλεκτρονικού εγκλήματος, τόσο σε Διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο, γίνονται όλο και πολυπλοκότερες, με αποτέλεσμα και οι πολίτες μεμονωμένα αλλά και τα κράτη ως οντότητες να απειλούνται και καθίσταται έτσι επιτακτική η ανάγκη διευρυνόμενων γνώσεων για την παρακολούθηση και διαπίστωση της παράνομης συμπεριφοράς που λαμβάνει χώρα στο διαδίκτυο. Κάθε φορά που ένα νέο φαινόμενο, όπως αυτό των «deepfake» με αναμφισβήτητη κοινωνική και ηθική διάσταση λόγω της προσβολής εννόμων αγαθών εισβάλλει στην καθημερινότητά μας, τίθεται πάντα το ερώτημα: Επαρκεί το υφιστάμενο ποινικό οπλοστάσιο για να αντιμετωπιστεί το νέο αυτό φαινόμενο;