Ομαδικός ελεύθερος αυτοσχεδιασμός με ακορντεόν: επισκόπηση των επιδράσεων στην μουσική εκπαίδευση και εφαρμογές σε εκπαιδευτικές διαδικασίες ενηλίκων

Abstract

Το ακορντεόν είναι ένα από τα νεότερα όργανα στην σύγχρονη μουσική δημιουργία και τυπική εκπαίδευση. Η βιβλιογραφία και οι παιδαγωγικές μέθοδοι που το αφορούν αποτελούν υπό διαμόρφωση αντικείμενα μελέτης στην Ελλάδα. Ο αυτοσχεδιασμός, ως παιδαγωγικό εργαλείο, μέθοδος σύνθεσης και μεμονωμένη πρακτική αποτελεί σημαντικό όχημα ανάπτυξης ποικίλων μουσικών δεξιοτήτων. Συγκεκριμένα ο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός συνάδει με την πολυστιλιστική διάσταση του ακορντεόν και την εκτενή χρήση του σε πλαίσια πειραματικής μουσικής. Οι πρώτες προσπάθειες της ανθρωπότητας να παράξουν μουσική αναντίρρητα αποτέλεσαν αυτοσχεδιασμό. Η παρουσία του αυτοσχεδιασμού είναι έκδηλη κατά την μελέτη της ιστορίας της δυτικής μουσικής μέχρι και τον 19ο αιώνα, κατά τον οποίον πραγματοποιήθηκε σταδιακή απουσία του από την τυπική εκπαίδευση. Η ανάπτυξη ηλεκτρονικών μουσικών μέσων και ρευμάτων underground και πειραματικής μουσικής του 20ου αιώνα συνέβαλαν στην διεύρυνση της πρακτικής του και την επανένταξή του στα πλαίσια της σύνθεσης λόγιας μουσικής και της τυπικής εκπαίδευσης. Τα μουσικά και ψυχοκοινωνικά οφέλη που προσφέρει ο ομαδικός ελεύθερος αυτοσχεδιασμός στην μουσική εκπαίδευση είναι αξιοσημείωτα, δεδομένου ότι η πρακτική του αποτελεί ένα πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσονται δημιουργικές δεξιότητες με την μορφή παιχνιδιού. Με αυτό το έναυσμα συντάχθηκε και επιτελέσθη τον Μάιο του 2022 ένα σεμινάριο ελεύθερου αυτοσχεδιασμού ολιγομελούς ομάδας με συμμετέχοντες σπουδαστές ακορντεόν πανεπιστημιακού επιπέδου. Βάσει της αξιολόγησης του μαθήματος και των συμπερασμάτων που εξήχθησαν πραγματοποιήθηκε οργάνωση ενός δεύτερου σεμιναρίου. Αυτό το σεμινάριο θα συνοδέψει την παρουσίαση της παρούσας εργασίας. Επανάληψη των συναντήσεων με την ίδια και άλλες ομάδες κρίθηκε απαραίτητη, ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα για την επίδραση που έχει η πρακτική του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού σε ενηλίκους σπουδαστές ακορντεόν.// The accordion is one of the newest analog instruments in contemporary music praxis and music education. Literature and educational practices concerning it are fields of study under development in Greece. Improvisation as an educational method, compositional tool, or self-contained practice is a noteworthy medium for developing numerous musical skills. Free improvisation, specifically, is mutually related to the accordion’s polystylistic nature and its extensive use in experimental music environments. Humanity’s first attempts at making music were undeniably improvisational. Improvisation’s presence is evident during the study of the history of western music up until the 19th century when there was a gradual decline from formal education. The development of electronic means of music production and underground and experimental music movements during the 20th century contributed to the advancement of its practice and reintegration in contemporary composition and formal education environments. The musical and psychosocial benefits that free group improvisation in education offers are noteworthy, as its practice is a space that allows creative skills to be developed in the form of playing. Consequently, a small free group improvisation seminar was organized and transpired in May 2022, with participants accordion students at the university level. A second seminar was organized according to the seminar evaluation and the conclusions extracted. This seminar will be part of the presentation of this essay. Repetition of the seminars, including the same and other groups, is deemed necessary for conclusions to be extracted concerning the effect of free improvisation practice on adult accordion students.