Αντιμετώπιση υβριδικών απειλών: πώς μπορούν οι ένοπλες δυνάμεις να ανταπεξέλθουν στη νέα πρόκληση;

Abstract

Ο υβριδικός πόλεμος είναι η αναδυόμενη μορφή του πολέμου στον 21ο αιώνα. Η ομίχλη την οποία προκαλεί ο νεωτερισμός του στο δίκαιο των συγκρούσεων, δε δύναται να αντιμετωπισθεί με συμβατική στρατιωτική αντεπίθεση, αλλά απαιτεί αναθεώρηση της στρατιωτικής στρατηγικής. Η Ελλάδα διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά ενός κράτους ευάλωτου σε υβριδικές και ασύμμετρες επιθέσεις. Ο τουρκικός αναθεωρητισμός δύναται, εκμεταλλευόμενος την εξέλιξη της υβριδικότητας του πολέμου, ασύμμετρα να εργαλειοποιήσει, κατά περίπτωση και κατά περίσταση, τις τρωτότητες του εθνικού συστήματος εθνικής ασφάλειας και άμυνας, προκειμένου να ικανοποιήσει τις περιφερειακές επιδιώξεις της Τουρκίας. Ήδη την τελευταία δεκαετία η εξ ανατολών υβριδική απειλή εκφράζεται σχεδόν απροκάλυπτα σε αμφότερα τα θέατρα επιχειρήσεων του Αιγαίου και των ηπειρωτικών συνόρων, με τη πρώτη περίπτωση να αποτελεί πηγή συνεχούς εγρήγορσης. Οι επερχόμενες αλλαγές του περιφερειακού συστήματος ισορροπίας ισχύος σε συνδυασμό με τις αλλαγές στρατηγικής αντιμετώπισης που επιβάλλουν οι σύγχρονες μορφές συγκρούσεων, δίνουν τη δυνατότητα στην Ελλάδα διαφορετικής εφαρμογής στο πεδίο, της σκληρής ισχύος που διαθέτει. Για να διασφαλιστεί η εθνική κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα, απαιτείται, παράλληλα με τη συμβατική στρατιωτική ενδυνάμωση (με ταυτόχρονη παρουσία στο πεδίο) και η εξωτερική εξισορρόπηση, η εκδήλωση δηλαδή αντί-υβριδικής εκστρατείας. Ένα από τα κέντρα βάρους της υλοποίησης της υπόψη εκστρατείας αποτελεί η ορθή προετοιμασία και χρησιμοποίηση των ενόπλων δυνάμεων, προκειμένου αρχικά να συμβάλουν στην αποτροπή, στην αποκάλυψη και στην απόκρουση των υβριδικών επιθέσεων του επιτιθέμενου, και στη συνέχεια να του μεταφέρουν το δίλημμα ασφαλείας, δια της άρνησης των στόχων του και στη συνέχεια αυξάνοντας κλιμακωτά την πίεση μέσω της «τιμωρίας». Σημαίνοντα ρόλο στην επίτευξη του στόχου αυτού κατέχουν οι ειδικές δυνάμεις, λόγω της εκπαίδευσης, του εξοπλισμού τους και της φύσης των αποστολών που διεξάγουν. Πρέπει όμως να καταστεί εξίσου σαφές ότι οι ένοπλες δυνάμεις δεν αποτελούν πανάκεια για την αντιμετώπιση κάθε ασύμμετρης απειλής και ως εκ τούτου απαιτείται η αρμονική συνεργασία και ο συντονισμός όλων των συναρμόδιων φορέων του κρατικού μηχανισμού, προκειμένου να επιτευχθεί η βέλτιστη αλλά και οικονομικότερη απάντηση έναντι οποιασδήποτε επίθεσης.