Εφαρμογές και αποτελέσματα "πρασινίσματος" του φορολογικού συστήματος στην ευρώπη

Abstract

Το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος υπό τη σημερινή θέαση μορφοποιείται στις αρχές του δευτέρου μισού του εικοστού αιώνα, όπου γίνονται αντιληπτές οι επιπτώσεις που έχουν στο περιβάλλον (και κατ’ επέκταση και στην ανθρώπινη υγεία) η χρήση χημικών στη βιομηχανία και οι εκπομπές αερίων (π.χ. Διοξείδιο του άνθρακα). Διατυπώνεται η θεωρία της Τραγωδίας των Κοινόκτητων Πόρων (Tragedy of commons) , βάσει της οποίας οι κοινόκτητοι πόροι υφίστανται κατάχρηση από τους ιδιώτες γιατί θεωρούνται άπλετοι και η απόκτηση και χρήση τους δεν μπορεί ν’ αποκλειστεί (η δεύτερη αιτία μπορεί να θεωρηθεί αποτέλεσμα της πρώτης). Προδιαγεγραμμένου ενός ζοφερού μέλλοντος για την προστασία του περιβάλλοντος, ξεκινούν οι πρώτες προσπάθειες για κρατική ρύθμιση της ρύπανσης, οι οποίες σταδιακά τρέπονται κυρίως σε προληπτικές πολιτικές για τον περιορισμό της ρύπανσης. Προς το τέλος του εικοστού αιώνα γίνεται λόγος για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία θα καταστεί κεντρικό ζητούμενο στη χάραξη των περιβαλλοντικών πολιτικών. Από την πλειάδα των εργαλείων που έχουν οι νομοθετικοί φορείς στα χέρια τους για την επίτευξη των στόχων τους, θα μας απασχολήσουν οι περιβαλλοντικοί φόροι (λεγόμενοι και «πράσινοι»). Στην παρούσα εργασία θα εξετασθεί το θεωρητικό υπόβαθρο που στηρίζει την επιβολή αυτών των φόρων, και θα εξετασθούν διάφορες μορφές πρασίνων φόρων σε πολλές χώρες (κυρίως στην Ευρώπη). Παράλληλα θα ελεγχθεί η αποτελεσματικότητα των επιβεβλημένων φόρων στις χώρες αυτές, καθώς και οι μεταβολές στην οικονομία εν γένει.