Εργασιακές σχέσεις και ανωτέρα βία

Abstract

Αφορμή για την διεξαγωγή της παρούσας μελέτης στάθηκαν οι θεομηνίες που πλήττουν τη χώρα μας εν γένει όπως οι πυρκαγιές που μαίνονται κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα, οι πλημμύρες που πολλές φορές ακολουθούν και γενικότερα η ανάγκη πληροφόρησης του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονται φαινόμενα σαν και αυτά στο πλαίσιο του εργατικού δικαίου και των ρυθμιζόμενων σε αυτό σχέσεων. Αποκορύφωμα αποτέλεσε η πανδημία του κορωνοϊού που μετρά ήδη δύο περίπου έτη, η οποία συνοδεύτηκε από σωρεία έκτακτων νομοθετικών μέτρων με σκοπό την αποτροπή της και η οποία μετέβαλλε ταχύτατα όχι μόνο την καθημερινότητά μας αλλά και τις συμβατικές μας σχέσεις, μεταξύ δε άλλων τις εργασιακές. Αναρωτώμενη λοιπόν εάν τα άνω αναφερόμενα φαινόμενα, όπως και άλλα αντίστοιχα, μπορούν να αποτελέσουν γεγονότα ανωτέρας βίας, με ποια κριτήρια και πως τούτα μπορούν να επηρεάσουν τις εργασιακές σχέσεις, γεννήθηκε η ανάγκη να μελετηθεί εις βάθος η έννοια της ανωτέρας βίας αλλά και ο αντίκτυπός της σε όλο το φάσμα του εργατικού δικαίου, τόσο στις ατομικές όσο και στις συλλογικές εργασιακές σχέσεις. Ειδικότερα, στο πρώτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας προσδιορίζεται η έννοια της ανωτέρας βίας στο πλαίσιο του Αστικού Δικαίου εν γένει και διακρίνεται από την έννοια των τυχηρών γεγονότων. Ακολούθως, στο δεύτερο κεφάλαιο προσεγγίζεται η έννοια της ανωτέρας βίας στις εργασιακές σχέσεις και δη στο πλαίσιο των άρθρων 656 και 657 ΑΚ. Εν συνεχεία, στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζεται η έννοια της απεργίας και το εάν τούτη συνιστά γεγονός ανωτέρας βίας, τόσο στην περίπτωση που δεν επηρεάζει την ομαλή λειτουργία της επιχείρησης όσο και στην περίπτωση που την παραβλάπτει. Τέλος, στο τέταρτο κεφάλαιο μελετάται η περίπτωση κατά την οποία τα περιστατικά ανωτέρας βίας (όχι όταν είναι παροδικά αλλά οριστικά) συνιστούν λόγο έκτακτης καταγγελίας των εργασιακών συμβάσεων από τον εργοδότη. Η μελέτη των ανωτέρω κεφαλαίων συνοδεύεται από παραπομπές σε πλούσια ελληνική θεωρία και νομολογία, προκειμένω τα ως άνω ζητήματα να καταστούν πλήρως σαφή και κατανοητά.