Φορολογική συμμόρφωση- τρέχον πλαίσιο και κίνητρα για τον φορολογούμενο

Abstract

Η φορολογική συμμόρφωση του διοικουμένου, είτε πρόκειται για φυσικό είτε για νομικό πρόσωπο, αποτελεί αιτία ή αποτέλεσμα; Με την παρούσα διπλωματική εργασία συντελείται μια προσπάθεια να απαντηθεί αυτός ο προβληματισμός. Η έννοια της φορολογικής συμμόρφωσης, ιδιαίτερα για μια ασθμαίνουσα οικονομία όπως η ελληνική, είναι κρίσιμης σημασίας. Σκόπιμο, επομένως, στο πρώτο κεφάλαιο να αναλυθεί η ανωτέρω έννοια μαζί με άμεσα συνδεόμενες έννοιας. Έννοια κλειδί αποτελεί η Φοροδιαφυγή, καθώς αποτελεί μείζον πρόβλημα της εκάστοτε Κυβέρνησης και συχνά ταυτίζεται με την Φορολογική Συμμόρφωση. Αναλύονται οι αιτίες και οι συνέπειες του φαινομένου της Φοροδιαφυγής, καθώς και οι παράγοντες της Φορολογικής Συμμόρφωσης. Στο δεύτερο κεφάλαιο αποπειράται μία ευρεία κριτική προσέγγιση του νομικού πλαισίου της φορολογικής συμμόρφωσης, τόσο σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Λεπτομερούς αναφοράς χρήζουν οι δύο βασικοί νόμοι για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής (συνεπώς και της επιβολής φορολογικής συνείδησης), ήτοι ο ν. 1882/1990 και ο ν.4174/2013. Στο τρίτο κεφάλαιο, και δυσκολότερο κατά την άποψη του γράφοντος, αναφέρονται αρχικά κίνητρα που μπορούν να ωθήσουν τους φορολογούμενους γενικά προς μια πιο συνετή φορολογική ηθική. Στη συνέχεια αναφέρονται μέτρα που αφορούν σε επιχειρήσεις και ιδιώτες. Η δυσκολία του επιχειρήματος, ωστόσο, αποδίδεται στην πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος της ελληνικής οικονομίας, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την είσπραξη δημοσίων εσόδων, με αποτέλεσμα παρεμβάσεις και διαρθρώσεις στην φορολογική πολιτική να γίνονται με περιορισμένο εύρος. Τέλος, αναφέρονται μέτρα που βοήθησαν θετικά στην καλλιέργεια της φορολογικής συνείδησης, είτε διότι ώθησαν τομείς της οικονομίας, συνεπώς και το διαθέσιμο εισόδημα των φορολογουμένων, είτε γιατί διευκόλυναν άμεσα την εξόφληση των φορολογικών υποχρεώσεων.