Η ευθύνη των διοικούντων νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες για φορολογικές οφειλές και η έννομη προστασία τους

Abstract

Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η μελέτη της αστικής ευθύνης που φέρουν τα πρόσωπα που ασκούν διοίκηση σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες έναντι του Δημοσίου για τις φορολογικές οφειλές των τελευταίων, καθώς και η εξέταση της έννομης προστασίας που απολαύουν και της έκτασης αυτής, σε συνδυασμό με την προσέγγιση του ζητήματος υπό το πρίσμα της διδασκαλίας της οικονομικής επιστήμης περί εξωτερικοτήτων. Πρόκειται για ένα αντικείμενο που γνώρισε σημαντικές εξελίξεις και μεταρρυθμίσεις το τελευταίο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι από τις 12.12.2019, οπότε και τέθηκε σε ισχύ το άρθρο 34 του ν. 4646/2019, το οποίο τροποποίησε εκ βάθρων τη βασική φορολογική διάταξη (άρθρο 50 του ΚΦΔ) που διείπε το συγκεκριμένο ζήτημα, μεταβλήθηκαν εκτενώς οι προϋποθέσεις και η νομική φύση της ευθύνης των διοικούντων νομικά πρόσωπα μετά από δεκαετίες, κατά τις οποίες είχε παγιωθεί, με μικρότερες ή μεγαλύτερες επιμέρους αλλαγές, ένα συγκεκριμένο μοντέλο ευθύνης, αλλά και ενόψει της προσφάτως εκδοθείσας αριθ. 498/2020 απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, που αναγνώρισε, για πρώτη φόρα, στους διοικούντες το δικαίωμα της αυτοτελούς άσκησης προσφυγής ουσίας. Στο πλαίσιο αυτό, αρχικά κρίθηκε σκόπιμο να εξεταστεί η αλληλέγγυα ευθύνη των διοικούντων προσωπικές εταιρείες, η οποία εγείρεται με διατάξεις εκτός του ΚΦΔ. Ακολούθως, επιχειρήθηκε η ανάλυση της προσφάτως τροποποιηθείσας διάταξης του άρθρου 50 του ΚΦΔ, ως προς τις προϋποθέσεις ίδρυσης της αλληλέγγυας ευθύνης των διοικούντων, τη νομική φύση αυτής, τα ευθυνόμενα πρόσωπα και τις ιδιότητές τους, αλλά και ως προς ειδικότερες πτυχές των συγκεκριμένων ζητημάτων, με παράλληλες αναφορές στις αντίστοιχες ρυθμίσεις του προϊσχύσαντος νομοθετικού καθεστώτος. Η εργασία ολοκληρώνεται με την ανάλυση της έννομης προστασίας των διοικούντων νομικά πρόσωπα, μέσω της παρουσίασης των διοικητικής και δικονομικής φύσεως δικαιωμάτων, που τους αναγνωρίζει η έννομη τάξη, έχοντας ως κύριο άξονα της ανάλυσης την ως άνω απόφαση σταθμό του Συμβουλίου της Επικρατείας.