Ελληνικό φορολογικό σύστημα: αναζητώντας λύσεις για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ελεγκτικών μηχανισμών

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αναφορά στο διαχρονικό και παγκόσμιο φαινόμενο της φοροδιαφυγής, όπως αυτό εμφανίζεται κυρίως στην Ελλάδα. Τα ποσά που θα μπορούσε να αντλήσει η χώρα από την φορολογία είναι εξαιρετικά μεγάλα. Την εποχή αυτή, κατά την οποία είναι εμφανή τα σημάδια από την εκτεταμένη οικονομική κρίση στην οποία είχε περιέλθει, τα ποσά αυτά θα μπορούσαν να μειώσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα ή και να το εξαλείψουν, συντελώντας ταυτόχρονα στην οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη. Καταρχάς επιχειρείται μια γενική προσέγγιση της έννοιας της φορολογίας και των βασικών αιτιών της φοροδιαφυγής. Επίσης γίνεται αναφορά στους εγχώριους και διεθνείς ελεγκτικούς μηχανισμούς, και παρουσιάζεται συνοπτικά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο καταπολέμησης της. Στη συνέχεια γίνεται προσπάθεια ανάδειξης τρόπων αντιμετώπισης του φαινομένου, μέσα από πραγματοποιηθείσα εμπειρική έρευνα σε πολίτες της ελληνικής κοινωνίας, διαφορετικών επαγγελματικών και εισοδηματικών κατηγοριών καθώς και μορφωτικού επιπέδου και φύλου. Διερευνάται η φορολογική ηθική των Ελλήνων, και αναζητούνται τα αίτια απόκρυψης των φορολογητέων εισοδημάτων τους από τις Αρχές καθώς και το τι θα μπορούσε να αλλάξει για να περιοριστεί το μέγεθος αυτής της απόκρυψης. Τέλος εξετάζεται και το κομμάτι που αφορά το κράτος και τους φορείς του. Γίνεται προσπάθεια καταγραφής των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν κάποιες κατηγορίες φοροελεγκτικών μηχανισμών. Αναζητήθηκαν οι απόψεις των υπαλλήλων ορισμένων φοροελεγκτικών υπηρεσιών αιχμής, ώστε αυτοί να εκθέσουν τα πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά την εκτέλεση του έργου τους και να προτείνουν τρόπους ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών τους.