Χορευτικές πρακτικές στα σύνορα: κυρίαρχοι λόγοι, τοπικές ταυτότητες και πολιτισμική αλλαγή στην περιοχή της Αλμωπίας

Abstract

Στην επιστήμη της ανθρωπολογίας, η πολιτισμική πρακτική του χορού έχει αναδειχθεί σε σημαντική αναλυτική κατηγορία, με την οποία μελετώνται και κατανοούνται κοινωνικές περιστάσεις και φαινόμενα που εμπεριέχουν επιτελεστικές πρακτικές. Η παρούσα εργασία ακολουθεί μια τέτοια διαδρομή, όπου οι χορευτικές πρακτικές γίνονται το όχημα διερεύνησης της πληθυσμιακής ομάδας των Ντόπιων της Αλμωπίας. Βασικό ζητούμενο της έρευνας είναι ο τρόπος με τον οποίο αναπαρίστανται και αναπαράγονται οι τοπικές ταυτότητες σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, διερευνά τη δράση αλλά και τον τρόπο με τον οποίο οι τοπικοί σύλλογοι και φορείς αυτοδιοίκησης χρησιμοποιούν τις χορευτικές πρακτικές, αφενός για να ισχυροποιήσουν τον ρόλο τους ως φορείς εξουσίας και πολιτισμού, αφετέρου για να υποστηρίξουν ή να υπονομεύσουν κυρίαρχους λόγους και ιδεολογίες. Η πολιτισμική αλλαγή αποτελεί αναπόφευκτα το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, αποδεικνύοντας ότι ο πολιτισμός των Ντόπιων δεν είναι στατικός και περιχαρακωμένος, όπως θέλουν να πιστεύουν όσοι τον χρησιμοποιούν εργαλειακά, αλλά ρευστός και σε αλληλεξάρτηση με τις εκάστοτε κοινωνικό-πολιτικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή. Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι οποίες μελετήθηκαν με τη διεξαγωγή επιτόπιας έρευνας, αναδείχτηκαν σε πεδία όπου αναπτύσσονται σχέσεις εξουσίας μεταξύ πολιτικών προσώπων, φορέων αυτοδιοίκησης και πολιτιστικών συλλόγων. Παράλληλα, οι εκδηλώσεις αυτές γίνονται βήμα δημόσιων δηλώσεων, καταγγελιών και απαγορεύσεων, δίνοντας στις χορευτικές πρακτικές και τη συμμετοχή σε αυτές διαφορετικό νόημα κάθε φορά.