Μελέτη των διαταραχών φωνής και κατάποσης σε ασθενείς με πλάγια μυατροφική σκλήρυνση

Abstract

Η πλάγια μυατροφική σκλήρυνση(ΠΜΣ) είναι μια από τις πιο κοινές νευροεκφυλιστικές διαταραχές. Δυο βασικά συμπτώματα της ΠΜΣ είναι η δυσφαγία και οι δυσφωνίες τα οποία μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή κατά την διάρκεια της νόσου. Η πρώιμη αξιολόγηση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για την διαχείριση αυτών των συμπτωμάτων. Συμμετέχοντες: Στην παρούσα μελέτη, έλαβαν συμμετοχή 17 ασθενείς, 9 γυναίκες και 8 άνδρες ηλικίας 28 έως 79 ετών (ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ. 65,5 ΤΥΠΙΚΗ ΑΠΟΚΛΙΣΗ. 11,95), με διαγνωσμένη ΠΜΣ, διαφόρων τύπων και σε διάφορα στάδια της νόσου. Κανένας από τους ασθενείς δεν είχε προηγούμενο ιστορικό διαταραχών φωνής ή κατάποσης όπως επίσης κανένας ασθενής δεν έφερε γνωστικά ελλείμματα. Εργαλεία-μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις στο Ιατρείο φωνής και κατάποσης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ από τον Δεκέμβριο του 2018 έως και τον Ιούλιο του 2019. Χορηγήθηκαν τα Eating Assessment Tool- 10 (EAT-10) και το Voice Handicap Index (VHI) για την υποκειμενική αξιολόγηση των αλλαγών στη στην κατάποση και τη φωνή, στην ελληνική στάθμιση και μετάφρασή τους. Επιπρόσθετα, πραγματοποιήθηκε αντιληπτική αξιολόγηση του νευρολογικού προφίλ των ασθενών μέσω της υποκλίμακας bulbar- Amyotrophic Lateral Sclerosis Functional Rating Scale- Revised (b-ALSFRS-R). Πραγματοποιήθηκαν επίσης καταγραφές της φωνής και έπειτα ακολούθησαν αναλύσεις των ακουστικών παραμέτρων jitter, shimmer, Harmonics to Noise Ratio(HNR) και η θεμελιώδης συχνότητα (F0) για τα φωνήματα/a/, /e/ και /i/ σε σταθερή ένταση φωνής και άνετο ρυθμό ομιλίας. Επίσης καταγράφηκε η φωνή κατά η αύξηση της έντασης και την παρατεταμένη φώνηση των φωνηέντων. Πραγματοποιήθηκαν, αεροδυναμικές μετρήσεις μέσω της καταγραφής του (Μέγιστος Χρόνος Φώνησης)ΜΧΦ των /a/, /e/ και /i/ και ανάλυση αυτών αλλά και η καταγραφή του ΜΧΦ των /s/ και /z/ και η εξαγωγή της αναλογίας s/z. Επίσης δόθηκε ένα φωνητικά ισορροπημένο κείμενο το οποίο διάβασαν οι ασθενείς σε άνετο ρυθμό ομιλίας και σταθερή ένταση από την ανάλυση του οποίου εξήχθη η θεμελιώδης συχνότητα κατά το ρέοντα λόγο(F0) ενώ έγινε μέτρηση του ρυθμού ομιλίας Words Per Minute(WPM). Ακόμη πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις της ισομετρικής πίεσης(ΙΠΓ) αλλά και της αντοχής της γλώσσας(ΑΓ). Αποτελέσματα-συζήτηση: το ΕΑΤ-10(Μ.Ο. 10,2 Τ.Α. 13,3) και το VHI(M.O. 29,3 T.A. 32,7) φαίνεται να είχαν συσχέτιση με το b-ALSFRS-R(Μ.Ο. 9,8 T.A. 3,72), όπως φαίνεται από την στατιστική ανάλυση του δείκτη Spearman, για τη συσχέτιση του b-ALSFRS-R με το EAT-10(rs= -0,775 p=0) και του b-ALSFRS-R με το VHI(rs= -0,873 p=0).Επιπλέον, από την στατιστική ανάλυση των μέσων όρων των απαντήσεων των ασθενών στο ΕΑΤ-10 και στο VHI(rs= 0,834 p=0) φαίνεται πως τα ερωτηματολόγια συμμεταβάλλονται. Ακόμη, τόσο τα ερωτηματολόγια όσο και η κλινική νευρολογική αξιολόγηση είχαν συσχέτιση με τα αντικειμενικά ευρήματα, όπως είναι η ΙΠΓ (Μ.Ο. 31,3kPa Τ.Α. 20,2kPa) και η ΑΓ(Μ.Ο. 6s T.A. 6,1s) αλλά και ο ΜΧΦ(Μ.Ο. 13,4s Τ.Α. 7,6s) . Ακόμη, οι τιμές των ακουστικών παραμέτρων jitter(Μ.Ο. 0,7% Τ.Α. 0,5%) shimmer(Μ.Ο. 5,6% Τ.Α. 2,5%) και HNR(17,4dB T.A. 5,3dB) κυμαίνονταν σε φυσιολογικά πλαίσια. Συμπεράσματα: Η αναφορά συμπτωμάτων με κατάλληλα ερωτηματολόγια φωνής και κατάποσης είχε συσχέτιση με τα αντικειμενικά ευρήματα (όπως οι πιέσεις της γλώσσας και ο ΜΧΦ). Επίσης είχαν τόσο τα ερωτηματολόγια όσο και τα αντικειμενικά ευρήματα συσχέτιση με την νευρολογική κλίμακα αξιολόγησης της περιοχής αυτών των λειτουργιών.